Διπλώματα ευρεσιτεχνίας και φάρμακα

Abstract

Στην παρούσα διπλωματική εργασία, η οποία πραγματοποιείται στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος του Πανεπιστημίου Πειραιώς «Δίκαιο και Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών», θα επιχειρηθεί μία ανάλυση του συστήματος των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (πατεντών) στο χώρο της φαρμακοβιομηχανίας. Πιο συγκεκριμένα ο κλάδος των φαρμάκων είναι ο μοναδικός οικονομικός κλάδος όπου το δίκαιο της ευρεσιτεχνίας εκπληρώνει πλήρως τον σκοπό του, καθώς οι φαρμακοβιομηχανίες, γνωρίζοντας τα οφέλη των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, αφιερώνουν τον απαιτούμενο χρόνο σε έρευνα και ανάπτυξη για την παρασκευή καινοτόμων προϊόντων, επιτυγχάνοντας τεχνολογική πρόοδο και βελτιώνοντας το επίπεδο ζωής του κοινωνικού συνόλου. Η παρούσα εργασία θα επικεντρωθεί στο ζήτημα της προσιτότητας των φαρμάκων και αν αυτό επιλύεται σε ένα βαθμό μέσω της το παραγωγής των γενοσήμων που βασικό τους χαρακτηριστικό είναι ότι εφοδιάζουν την αγορά με φθηνά φάρμακα των οποίων η ποιότητα είναι όμοια με αυτήν των αρχέτυπων. Θεμελιώδης προβληματισμός της παρούσας εργασίας είναι το εάν φαρμακευτικές εταιρείες πρέπει να περιορίσουν την αποκλειστικότητα τους ως προς την οικονομική εκμετάλλευση της εφεύρεσής τους δεδομένου ότι το φάρμακο σαν προϊόν αποτελεί μεν πηγή κέρδους αλλά αποτελεί επίσης και το μέσο της διατήρησης και προστασίας της ανθρώπινης ζωής. Ειδικότερα στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας θα γίνει μία σύντομη παρουσίαση του συστήματος των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας φαρμάκων στην Ελλάδα, καθώς και των εξουσιών που παρέχονται στους ιδιοκτήτες των διπλωμάτων, του ορισμού της καινοτομίας, και κατά πόσον η ευρεσιτεχνία αποτελεί μέσο προστασίας για τις φαρμακευτικές εφευρέσεις ή εμπόδιο στην φαρμακευτική περίθαλψη. Το δεύτερο κεφάλαιο εξετάζει τα γενόσημα φάρμακα, η προβληματική των οποίων θα αποτελέσει και ένα από τα κύρια ζητήματα της παρούσας διπλωματικής εργασίας. Το τρίτο κεφάλαιο αναφέρεται στο παράλληλο εμπόριο φαρμάκων και σε αντιανταγωνιστικές πρακτικές φαρμακευτικών εταιρειών με επίκεντρο τα δικαιώματα που πηγάζουν από τις ευρεσιτεχνίες. Στο τέταρτο κεφάλαιο αναλύονται οι διατάξεις της Συμφωνίας TRIPs για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας και στο πέμπτο το νομικό καθεστώς της διακήρυξης της Nτόχα. Στο έκτο κεφάλαιο παρατίθεται η ενωσιακή νομοθεσία για το ορφανά και παιδιατρικά φάρμακα ενώ το έβδομο κεφάλαιο αναφέρεται στην προβληματική σχετικά με την χορήγηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στην περίπτωση των εμβολίων. Τέλος το όγδοο κεφάλαιο αφορά στη σχέση της τεχνητής νοημοσύνης με τα πνευματικά δικαιώματα αλλά και σε τεχνολογικές λύσεις με τις οποίες οι ελληνικές φαρμακευτικές εταιρείες αξιοποιούν τις ατελείωτες δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης .