Φύλο και μετανάστευση : δεδομένα και πολιτικές στα κράτη της ΕΕ

Abstract

Το φαινόμενο της μετανάστευσης αποτελεί ένα διαχρονικό ζήτημα, το οποίο απασχολεί το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών. Παρά το γεγονός ότι το εν’ λόγω θέμα φαίνεται βιβλιογραφικά να έχει μελετηθεί εκτενώς, παρατηρήθηκε περιορισμένη ερευνητική δραστηριότητα η οποία να περιλαμβάνει τη μεταβλητή του φύλου. Αποτελεί μια κρίσιμη μεταβλητή στη διαδικασία μελέτης του μεταναστευτικού φαινομένου, η έλλειψη της οποίας επιφέρει σημαντικές συνέπειες, ιδιαίτερα σε βάρος των γυναικών καθώς συνιστά τη βασική πηγή διακρίσεων. Θεωρήθηκε, επομένως σκόπιμο η παρούσα διπλωματική εργασία να εστιάσει στη θηλυκοποίηση της μετανάστευσης και ειδικότερα στις γυναίκες ως οικονομικές μετανάστριες. Με αφετηρία την απαραίτητη επισκόπηση του ιστορικού πλαισίου αλλά και σημαντικών ορών όπως του φύλου, της μετανάστευσης και της ταυτότητας του «ξένου», προχωρούμε στην ανάλυση της θηλυκοποίησης της μετανάστευσης σε μια προσπάθεια προσέγγισης και σύνδεσης της μετακίνησης του ατόμου, του φύλου και του κοινωνικού αποκλεισμού της μετανάστριας στη χώρα υποδοχής. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται το νομοθετικό πλαίσιο της μετανάστευσης στην ΕΕ, οι προσπάθειες ενσωμάτωσης του έμφυλου ζητήματος καθώς και η εφαρμογή καλών πρακτικών στις μεταναστευτικές πολιτικές. Για το λόγο αυτό, στο τελευταίο μέρος αξιοποιήθηκαν ως παραδείγματα προγράμματα ένταξης για γυναίκες μετανάστριες που υλοποιήθηκαν από χώρες όπως η Σουηδία, Ιταλία και Γερμανία.