Η σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο

Abstract

Ο καρκίνος είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα υγείας στις αναπτυγμένες χώρες και μια νόσος πολυδιάστατη και πολυπαραγοντική. Είναι η δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου παγκοσμίως και δεν είναι μία νόσος, αλλά αποτελεί μια ομάδα νοσημάτων. Σκοπός ιατρών και ερευνητών είναι η ίαση του καρκίνου, αλλά βασική επιδίωξη αποτελεί και η επίτευξη καλύτερης ζωής για τους πάσχοντες. Η πρόοδος στη θεραπεία του καρκίνου και η παράταση του προσδόκιμου ζωής των ασθενών είναι αδιαμφισβήτητη, απαιτώντας τη συνεχή προσπάθεια για βελτίωση της ποιότητας ζωής των ογκολογικών ασθενών.

Στην παρούσα εργασία έγινε αποτίμηση της ποιότητας ζωής ασθενών με καρκίνο, μέσω της αξιολόγησης της σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητα ζωής (ΣΥΠΖ) από τις αναφερόμενες από τους ίδιους εμπειρίες τους και προσδιορισμός των παραγόντων που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής τους. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκε ένα σύνθετο ερωτηματολόγιο, που περιλαμβάνει το εργαλείο EQ5D-3L, που έχει κατασκευαστεί από τον όμιλο EuroQol και το ερωτηματολόγιο EORTC QLQ-C30, που σχεδιάστηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Έρευνα και τη Θεραπεία του Καρκίνου (EORTC) με στόχο την αξιολόγηση της ποιότητας ζωής ογκολογικών ασθενών. Το ερωτηματολόγιο της έρευνας ολοκληρώθηκε με τη προσθήκη ερωτήσεων που αφορούν δημογραφικά στοιχεία, στοιχεία ιατρικού ιστορικού, στοιχεία σχετιζόμενα με τη νόσο και στοιχεία φαρμακευτικής αγωγής των συμμετεχόντων στην έρευνα και συμπληρώθηκε από 324 ασθενείς με καρκίνο, που επισκέφτηκαν το Φαρμακείο ΕΟΠΥΥ Αμπελοκήπων για να προμηθευτούν τα φάρμακα της προγραμματισμένης θεραπείας τους.

Το πρώτο μέρος της εργασίας αποτελεί το βιβλιογραφικό κομμάτι της, όπου αναλύονται η νόσος του καρκίνου, η σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής και μελέτες από τη διεθνή βιβλιογραφία. Στο δεύτερο μέρος της εργασίας, που είναι και το ερευνητικό της κομμάτι, πραγματοποιείται στατιστική ανάλυση των ερωτηματολογίων που απαντήθηκαν.

Αποτελέσματα: Από τις 5 διαστάσεις του EQ5D, τα συχνότερα αναφερόμενα και σοβαρότερα προβλήματα εντοπίζονται στη διάσταση του άγχους/κατάθλιψης, όπου σε ποσοστό 72% βιώνουν σε μέτριο ή υπερβολικό βαθμό οι ασθενείς, καθώς και στη διάσταση του πόνου/δυσφορίας, όπου σε ποσοστό 54% νιώθουν μέτριο ή υπερβολικό. Το ερωτηματολόγιο της έρευνας ελέγχθηκε ως προς την εσωτερική του συνέπεια χρησιμοποιώντας το δείκτη Cronbach’s Alpha και αποδείχτηκε αξιόπιστο για τις κλίμακες του EQ5D, με το δείκτη να υπολογίζεται εντός των αποδεκτών ορίων (δείκτης εσωτερικής συνοχής ίσος με 0,72). Η μέση τιμή του EQ5Dindex υπολογίστηκε 0,68 και η μέση τιμή του EQ5Dvas είναι ίση με 68,64. Από τις αναλύσεις πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης που έγιναν προσδιορίστηκαν οι παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των ασθενών με καρκίνο. Ως επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε το p=0,05 (5%).

Συμπεράσματα: Η παρούσα μελέτη υπέδειξε ότι η ποιότητα ζωής των ασθενών με καρκίνο είναι μέτρια φτωχότερη από το γενικό πληθυσμό και οι ίδιοι οι ασθενείς αναφέρουν μέτρια έως καλή ποιότητα ζωής με κάποιους περιορισμούς. Από τα μοντέλα γραμμικής παλινδρόμησης προέκυψε ότι η συμβίωση με σύντροφο, η ανώτατη εκπαίδευση, η δημόσια ασφάλιση και η διενέργεια χειρουργείου στο παρελθόν έχουν θετική συσχέτιση με τη ΣΥΠΖ και μάλιστα στατιστικά σημαντική, ενώ το ιστορικό νοσηλείας στο παρελθόν επηρεάζει αρνητικά τη ΣΥΠΖ και η σχέση αυτή είναι στατιστικά σημαντική.