Ο ρόλος της διοίκηση των εκπαιδευτικών μονάδων στην αντιμετώπιση ρατσιστικών φαινομένων στα σχολεία

Abstract

Η έξαρση του ρατσισμού, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα ανά τον κόσμο επηρεάζοντας άμεσα τις ζωές πολλών ανθρώπων. Στην ελληνική κοινωνία παρουσιάζονται πάρα πολλές διακρίσεις με βάση το χρώμα του δέρματος, την εθνικότητα, τη θρησκεία, το φύλο, το σεξουαλικό προσανατολισμό κ.α. Στα σχολεία, ως καθρέπτες της κοινωνίας, ποικίλουν οι μορφές διαφορετικότητας, καλώντας τους εκπαιδευτικούς και τους Διευθυντές να αντιμετωπίζουν καθημερινά πολλά φαινόμενα ρατσιστικών επιθέσεων. Η παρούσα ερευνητική εργασία εκπονήθηκε στα πλαίσια του Π.Μ.Σ. του τμήματος Οικονομικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς, στην κατεύθυνση της ‘Οικονομικής της Εκπαίδευσης και Διαχείρισης Εκπαιδευτικών Μονάδων’. Η Διπλωματική εργασία αποτελείται από δύο μέρη, το θεωρητικό μέρος που συγκροτείται από δύο κεφάλαια και το ερευνητικό μέρος που συγκροτείται από άλλα δύο κεφάλαια. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η διερεύνηση των απόψεων και των αντιλήψεων των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας για το ρόλο της διοίκησης των εκπαιδευτκών μονάδων στην αντιμετώπιση ρατσιστικών φαινομένων στα σχολεία. Η έρευνα διεξήχθη τον Απρίλιο του 2022 και αφορούσε Εκπαιδευτικούς και Διευθυντές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Για την έρευνα χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος του ανώνυμου ερωτηματολογίου και το τελικό δείγμα ανήλθε στα 152 άτομα. Συγκεκριμένα διερευνήθηκαν: α) οι απόψεις των εκπαιδευτικών για το φαινόμενο του ρατσισμού στα σχολεία, β) ποιους τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου του ρατσισμού εφαρμόζουν οι εκπαιδευτικοί και οι Διευθυντές των σχολείων καθώς και πόσο αποτελεσματικοί είναι αυτοί οι τρόποι, γ) πόσο σημαντικό θεωρούν οι εκπαιδευτικοί το ρόλο του διευθυντή στην αντιμετώπιση των ρατσιστικών συμπεριφορών εντός του σχολείου. Η στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων έδειξε ότι ο σχολικός ρατσισμός έχει έντονη παρουσία στα ελληνικά σχολεία και αποτελεί ένα πρόβλημα δύσκολο στη μεταχείριση και αντιμετώπιση. Οι εκπαιδευτικοί και οι Διευθυντές σε γενικές γραμμές γνωρίζουν τι είναι ο σχολικός ρατσισμός και τις μορφές που λαμβάνει αλλά σε μεγάλο ποσοστό δεν έχουν τα κατάλληλα εφόδια για να αντιμετωπίσουν τέτοια φαινόμενα. Αποκαλύφθηκε ότι οι εκπαιδευτικοί έχουν ανάγκη από μια επιπλέον κατάρτιση σχετικά με τις τακτικές αντιμετώπισης του φαινομένου. Επιπλέον από τα ευρήματα αναδείχθηκε η σημαντικότητα ενός πιο ενεργού ρόλου από τη μεριά του Διευθυντή για την καταπολέμηση του φαινομένου, σύμφωνα με τις απόψεις εκπαιδευτικών νέους σε ηλικία και στο χώρο της εκπαίδευσης, οι οποίοι δήλωσαν ότι θα ακολουθούσαν διαφορετικές τακτικές αν είχαν οι ίδιοι το ρόλο του Διευθυντή. Οι εκπαιδευτικοί, σε μεγάλο ποσοστό, πιστεύουν ότι οι Διευθυντές των σχολείων πρέπει να συνεργάζονται πιο αποτελεσματικά με τους εμπλεκόμενους φορείς, όπως είναι οι γονείς, τα παιδιά και οι ειδικοί σύμβουλοι. Τέλος η έρευνα έδειξε ότι οι Διευθυντές πρέπει να δημιουργούν ένα υγιές κλίμα συνεργασίας, ώστε οι εκπαιδευτικοί να νιώθουν έτοιμοι να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του φαινομένου.