ΗΠΑ - Κίνα. Ο ανταγωνισμός για την παγκόσμια ηγεμονία και η παράμετρος της θαλάσσιας ισχύος

Abstract

Ο στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η διερεύνηση της συγκρουσιακής σχέσης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής (εφ' εξής ΗΠΑ) και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (εφ' εξής ΛΔΚ), των δύο ισχυρότερων δυνάμεων της σύγχρονης εποχής. Θα δοθεί έμφαση στον παράγοντα της θαλάσσιας ισχύος καθώς θεωρείται απαραίτητο στοιχείο για την εξασφάλιση παγκόσμιας ηγεμονίας, την οποία κατέχουν οι ΗΠΑ από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου κι αμφισβητεί ολοένα εντονότερα η ΛΔΚ. Κρίνεται επίσης σημαντική για την κατανόηση της παρούσας κατάστασης η σύντομη ιστορική αναδρομή της ανταγωνιστικής σχέσης μεταξύ των δύο δυνάμεων καθώς και η περιγραφή των διαφορετικών κρατικών μοντέλων τους. Πυλώνας της παρούσας εργασίας αποτελεί φυσικά η Θεωρία Διεθνών Σχέσεων και συγκεκριμένα ο Πολιτικός Ρεαλισμός καθώς αποτέλεσε το ερμηνευτικό εργαλείο για την επεξήγηση των κρατικών συμπεριφορών τόσο των ΗΠΑ όσο και της ΛΔΚ. Στο πλαίσιο της ανωτέρω θεωρίας, στο άναρχο διεθνές σύστημα, τα κράτη ως οι σημαντικότεροι δρώντες, είναι κυρίαρχα και ταυτόχρονα φροντίζουν τα ίδια για την επιβίωσή τους. Επιπροσθέτως, τα κράτη θεωρούνται ορθολογικοί δρώντες καθώς ο τρόπος που λαμβάνουν μια απόφαση επιβάλει την ανάλυση κόστους-οφέλους, δηλαδή αναλύουν τις διαθέσιμες επιλογές μέσα σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας κι επιλέγουν την βέλτιστη. Θα αναλυθούν λοιπόν κρατικές συμπεριφορές βάσει αυτής της προσέγγισης τόσο σε συστημικό επίπεδο όσο και σε κρατικό και ατομικό. Επιπλέον, θα εξεταστούν οι ισορροπίες με τα κράτη της περιφέρειας της ΝΑ Ασίας, τα οποία φαίνεται να διαδραματίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο στην ισορροπία των δύο μεγαλύτερων δυνάμεων της σύγχρονης εποχής.