Διαπραγμάτευση ή μεσολάβηση ως μόνη επιλογή στην επίλυση του Κυπριακού;

Abstract

Η Κύπρος, το τρίτο κατά σειρά μεγέθους, νησί στη Μεσόγειο βρίσκεται ανατολικά της Ελλάδας και κοντά στα παράλια της Τουρκίας και της Συρίας. Λόγω της στρατηγικής της θέσης, έχει υπάρξει το μήλο της έριδος εδώ και πολλά χρόνια γνωστό ως Κυπριακό πρόβλημα, για το οποίο γίνονται συνεχείς διαπραγματεύσεις και στην παρούσα εργασία θα εξετάσουμε αν είναι αποτελεσματικές, αν είναι η μοναδική λύση καθώς και πώς έχουν συνεισφέρει ως τώρα. Το 1878 η ηγεμονία διαβιβάζεται από τους Οθωμανούς στους Βρετανούς, με τις δύο βασικές κοινότητες του νησιού τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους να ζητούν Ένωση με την Ελλάδα και Ταξίμ (διχοτόμηση) αντίστοιχα. Το 1960 ανακοινώνεται επισήμως η υπογραφή ανεξαρτησίας της Δημοκρατίας της Κύπρου συνδυαστικά με τρεις βασικές συνθήκες. Η χούντα του 1967 που εγκαθιδρύεται στην Ελλάδα οδηγεί σε πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου επτά χρόνια μετά και σε διπλή εισβολή της Τουρκίας στο νησί, οδηγώντας και τις δύο κοινότητες σε άτακτη φυγή καθώς και πολλά αιματηρά επεισόδια, με τελικό αποτέλεσμα την αυτοανακήρυξη της ΤΔΒΚ το 1983. Από το 1974 έως το 2002 άπειρες συνεδριάσεις και διαβουλεύσεις έχουν λάβει χώρα με την πολύτιμη αρωγή του ΟΗΕ και των Γενικών Γραμματέων του χωρίς κάποιο χειροπιαστό αποτέλεσμα. Το σχέδιο Ανάν που παρουσιάστηκε το 2002, τέθηκε σε δημοψήφισμα υποστηριζόμενο μόνο από το 65% των Τουρκοκυπρίων σε αντίθεση με το 76% των Ελληνοκυπρίων να δηλώνουν αρνητικοί ως προς την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων που θα μπορούσε να φέρει. Την 1η Μαΐου 2003 η ΕΕ καλωσορίζει την Κυπριακή Δημοκρατία ως νέο κράτος-μέλος ενώ οι διαπραγματεύσεις συνεχίζουν με έντονους ρυθμούς αλλά ασύμβατες διεκδικήσεις. Οι διαπραγματεύσεις αποτελούν άρρηκτα συνδεδεμένο κομμάτι του Κυπριακού, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως «νεκροταφείο των διπλωματών» λόγω της τεράστιας δυσκολίας που αντιμετωπίζουν όλοι οι απεσταλμένοι να εντοπίσουν τη ρίζα του προβλήματος και να δώσουν μια τελική λύση. Συμπερασματικά, το Κυπριακό μοιάζει να αποτελεί μια βολική αντιπαράθεση με μεγαλύτερο το ρίσκο της επιτυχίας παρά τα «οφέλη» της αποτυχίας.