Συγκριτική θεώρηση ευρωπαϊκών εκπαιδευτικών συστημάτων, συγκεντρωτικού και αποκεντρωτικού μοντέλου, στην προώθηση ευρωπαϊκών πολιτικών για τη σχολική εκπαίδευση

Abstract

H Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με ραγδαίες τεχνολογικές, επιστημονικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές. Οι προκλήσεις της Κοινωνίας της Γνώσης, για ανάπτυξη πολλαπλών δεξιοτήτων, ατομική εξέλιξη και κοινωνική ανάπτυξη, καθιστούν τη γνώση ως την κινητήρια δύναμη των σύγχρονων κοινωνιών. Στο πλαίσιο αυτό, η εκπαίδευση τοποθετείται στο επίκεντρο της προσοχής και αναδεικνύεται ως πεδίο ανάπτυξης και ενίσχυσης της ευρωπαϊκής οικονομίας, ενώ καθοριστική κρίνεται η συμβολή της στη συνολική ανοικοδόμηση της λειτουργίας της ΕΕ. Τα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά συστήματα καλούνται να αναλάβουν τη διαμόρφωση και ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού της ΕΕ, αναβαθμίζοντας τη λειτουργία τους και συντονίζοντας τη δράση τους. Στη διαδικασία αυτή, παρατηρούνται εθνικές μεταρρυθμίσεις και προκύπτουν μορφές εξευρωπαϊσμού της εθνικής εκπαιδευτικής πολιτικής τους. Η ποικιλομορφία των εκπαιδευτικών συστημάτων, η εθνική κυριαρχία στη διαμόρφωση εκπαιδευτικής πολιτικής και ο αργός ρυθμός ανάπτυξης της ευρωπαϊκής συνεργασίας για τη σχολική εκπαίδευση αποτελούν παραμέτρους προς περαιτέρω διερεύνηση και έφορο έδαφος ανάπτυξης συγκριτικών μελετών. Η τρέχουσα ευρωπαϊκή πολιτική για την εκπαίδευσή, αντικατοπτρίζεται στο στρατηγικό πλαίσιο «ΕΚ2020», όπου θεσπίζονται συγκεκριμένα κριτήρια αναφοράς για τη συλλογή δεδομένων και την παρακολούθηση της πορεία των κρατών-μελών στην επίτευξη των στρατηγικών στόχων. Η παρούσα εργασία μελετά και συγκρίνει τα εκπαιδευτικά συστήματα τεσσάρων κρατών-μελών, της Ελλάδας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Σουηδίας, ως προς την οργανωτική και διοικητική διάρθρωσή τους. Επιπλέον, δίνει έμφαση στην αξιολόγηση της πορεία τους κατά την επίτευξη στρατηγικών στόχων για τη σχολική εκπαίδευση, βασιζόμενη σε δείκτες αναφοράς. Σκοπός είναι να διερευνηθούν οι συσχετίσεις ανάμεσα στη σχολική διακυβέρνηση και τον εξευρωπαϊσμό των εγχώριων εκπαιδευτικών πολιτικών.