Προοπτικές αξιοποίησης των θαλάσσιων ζωνών με βάση το δίκαιο της θάλασσας. Η εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων και άλλων μορφών ενέργειας υπό το καθεστώς του δικαίου της θάλασσας

Abstract

Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση, παρουσίαση και ανάλυση των προοπτικών που παρέχονται προκειμένου να αξιοποιηθούν οι θαλάσσιες ζώνες σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, ώστε να πραγματοποιηθεί εκμετάλλευση υδρογονανθράκων και άλλων μορφών ενέργειας. Για να επιτευχθεί ο βασικός σκοπός της εργασίας πρέπει να υλοποιηθούν οι επιμέρους στόχοι της ερευνητικής προσπάθειας. Οι στόχοι αφορούσαν στην παράθεση και αξιολόγηση των νομικών διατάξεων και αρχών που θέτουν το πλαίσιο οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών. Φυσικά αυτή η διαδικασία δεν έγινε ανεξάρτητα από τις αποφάσεις των διαφόρων δικαιοδοτικών και διοικητικών οργάνων και ειδικά του Διεθνούς Δικαστηρίου. Έπειτα μια σύντομη ανάλυση των εννοιών των εσωτερικών υδάτων, της αιγιαλίτιδας ζώνης, της συνορεύουσας ζώνης, της υφαλοκρηπίδας, της αποκλειστικής οικονομικής ζωής (ΑΟΖ), του διεθνούς βυθού, των διεθνών στενών και της αλιευτικής ζώνης αναλύθηκαν διεξοδικά οι έννοιες, στις οποίες βασίστηκε η συγγραφή της εργασίας. Η ανάλυση των καθεστώτων της υφαλοκρηπίδας και η ιστορική αναδρομή, παρουσίαση και αξιολόγηση του διεθνούς θεσμικού πλαισίου της ΑΟΖ καθώς και του νομικού καθεστώτος που διέπει τη χρησιμότητά της αποτέλεσαν τον πυρήνα της ερευνητικής αναζήτησης. Παράλληλα, παρατέθηκαν τα στοιχεία για τα είδη του ορυκτού πλούτου που υπάρχουν στη θάλασσα της Μεσογείου και οι λόγοι που αυτά κεντρίζουν το ενδιαφέρον της διεθνούς πετρελαϊκής κοινότητας. Επίσης, δόθηκε έμφαση στην ανάλυση του συγκριτικού πλεονεκτήματος της ΑΟΖ και στην οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών των ηπειρωτικών και νησιωτικών περιοχών, η οποία συνδέεται με το τελευταίο μέρος της εργασίας. Στο μέρος αυτό παρατίθεται και αναλύεται η περίπτωση της αύξησης της ελληνικής δικαιοδοσίας στον θαλάσσιο χώρο και η προοπτική της όποιας εμφάνισης δυνατοτήτων ελεύθερης αναζήτησης υδρογονανθράκων. Το συμπέρασμα είναι ότι είναι απαραίτητη η χάραξη οριοθετικής γραμμής που θα προσδιορίζει τις αντίστοιχες θαλάσσιες ζώνες και η οποία υπάρχει η δυνατότητα να πραγματοποιηθεί βάσει της διεθνούς διαδικασίας οριοθέτησης. Άλλωστε ο κανόνας της ίσης απόστασης που έχει εισέλθει στο εθιμικό διεθνές δίκαιο αποτελεί έναν καθοριστικό παράγοντα επίλυσης του συγκεκριμένου ζητήματος.