Η οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις της στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης στην Ευρώπη

Abstract

Η παγκόσμια οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2007 είχε πολλές κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Στόχος αυτής της εργασίας είναι να μελετηθεί η επιρροή των μέτρων λιτότητας που εφαρμόστηκαν από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κατάρρευση, σε ένα από τα πλέον ευάλωτα και σημαντικά συστήματα σε κάθε χώρα: την υγειονομική περίθαλψη. Χρησιμοποιείται ανάλυση δεδομένων τύπου πάνελ (panel data analysis), ώστε να τονιστούν οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης σε κάθε μία από τις 39 ευρωπαϊκές χώρες που αναλύθηκαν, κατά την περίοδο 2003-2014, δηλαδή πριν, κατά την διάρκεια και μετά την κρίση. Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου έγκειται στην ικανότητα να προσφέρονται αποτελέσματα τόσο δια-χρονικά (cross time), όσο και δια-τμηματικά (cross section), καθώς και οι αλληλεπιδράσεις τους. Τα ευρήματά δείχνουν ασυνεπή τάση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να μειώσουν τις δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη κατά τη διάρκεια της κρίσης, με αποτέλεσμα σε μερικές χώρες, οι οποίες δεν είχαν ισχυρή πολιτική ασφάλιση υγείας, την αύξηση των δαπανών στις λεγόμενες “από την τσέπη πληρωμές” (out of pocket payments). Σε άλλες χώρες μειώθηκε ο αριθμός των άτομων που έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης. Ένα άλλο αξιοσημείωτο αποτέλεσμα είναι ότι υπάρχει μια σταθερή καθυστέρηση μεταξύ της οικονομικής κρίσης και του αντίκτυπου στην υγειονομική περίθαλψη, όμως όταν το σοκ γίνει αντιληπτό, είναι πιθανό να έχει επιρροή για αρκετό καιρό ακόμη και μετά την ανάκαμψη της οικονομίας. Κάποιες παρενέργειες μπορούν ακόμη να γίνουν μόνιμες, όπως συμβαίνει όταν τα νοσοκομεία κλείνουν ή το προσωπικό απολύεται. Τα ευρήματα της εργασίας αυτής υποδηλώνουν ότι σε περιόδους οικονομικής κρίσης, η σωστή προσέγγιση είναι η διατήρηση των δαπανών στην υγειονομική περίθαλψη, διότι διαφορετικά τα άτομα εκτίθενται σε ακόμη μεγαλύτερους κινδύνους, όπως καταστροφικές δαπάνες, ασθένειες ή ακόμη και τον θάνατο.