Συγκριτική ανάλυση της φαρμακευτικής δαπάνης στην Ελλάδα και στις χώρες της Ευρωζώνης την περίοδο 2005-2016

Abstract

Εισαγωγή: Ο φαρμακευτικός τομέας αποτελεί έναν από τους πιο βασικούς άξονες του υγειονομικού κλάδου κάθε Εθνικού Συστήματος Υγείας. Η ιδιαιτερότητα και πολυπλοκότητα του τομέα της υγείας από οικονομικής άποψης έχει διαχρονικά οδηγήσει στην ολοένα αυξανόμενη κατανάλωση πόρων για την επίτευξη των υγειονομικών στόχων και την κάλυψη των αναγκών των πολιτών - καταναλωτών. Έτσι, η πρόκληση που αντιμετωπίζουν όλες οι σύγχρονες οικονομίες λόγω των περιορισμένων διαθέσιμων πόρων, είναι η ορθολογική διαχείριση αυτών με απώτερο σκοπό τη μεγιστοποίηση της αποδοτικότητας συνδυαστικά με την ποιότητα και την πληρότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Στόχος: Ο σκοπός αυτής της διπλωματικής εργασίας είναι η παρουσίαση και η συγκριτική ανάλυση των φαρμακευτικών δαπανών της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης την τελευταία δεκαετία. Μεθοδολογία: Τα διαγράμματα και οι πίνακες χρησιμοποιήθηκαν για να αναδειχθεί η φθίνουσα πορεία της φαρμακευτικής δαπάνης στη χώρα μας από την έναρξη της οικονομικής κρίσης μέχρι και σήμερα, ως ένας συνδυασμός των επιπτώσεων αυτής, καθώς και της υιοθέτησης μέτρων και πολιτικών προς αυτήν την κατεύθυνση. Τα δεδομένα που μελετήθηκαν, χρησιμοποιήθηκαν και αναλύθηκαν, αντλήθηκαν από αξιόπιστες πηγές, οργανισμούς και επίσημες δημοσιεύσεις όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, η Παγκόσμια Τράπεζα Δεδομένων, το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών, η Ελληνική Στατιστική Αρχή, ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος, ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων, καθώς και από έγκυρα ελληνικά και ξένα βιβλία, περιοδικά και άρθρα. Οι μέθοδοι της παλινδρόμησης, των χρονοσειρών και το μοντέλο Cochrane-Orcutt χρησιμοποιήθηκαν με το SPSS για εξαγωγή πινάκων και συμπερασμάτων. Αποτελέσματα: Στη μελέτη αυτή, δύο διαφορετικές περίοδοι οι οποίες σχετίζονται με την ελληνική οικονομία και την ακόλουθη τάση στις δαπάνες υγείας και στις φαρμακευτικές δαπάνες, παρατηρήθηκαν και αναλύθηκαν περαιτέρω. Η πρώτη αφορά την περίοδο 2005-2009, όπου σχεδόν όλοι οι δείκτες παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις, ενώ στη δεύτερη, η οποία αφορά την περίοδο 2010-2015, σημειώνεται πτώση όλων των δεικτών, με κάποιους να δίνουν εικόνα σταθεροποίησης το 2016. Μεταξύ των ετών 2005-2015,οι δαπάνες υγείας μειώθηκαν κατά 6,1%, με το ύψος τους να ανέρχεται στα €14,7 δισεκατομμύρια (8,38% του ΑΕΠ) και η συνολική φαρμακευτική δαπάνη μειώθηκε κατά 20,8%. Συγχρόνως, η καθαρή δημόσια φαρμακευτική δαπάνη μειώθηκε κατά 62% συνολικά, με το ύψος της να ανέρχεται στα €1,945 δισεκατομμύρια. Ταυτόχρονα, παρουσιάζονται και αναλύονται οι αιτίες, οι οποίες διατηρούν σχεδόν σταθερό το ύψος της φαρμακευτικής δαπάνης στις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες, παρόλο που και αυτές έχουν εφαρμόσει πολιτικές περιορισμού των αυξητικών τάσεων αυτής. Τέλος, αποδείχθηκε μια πιθανώς θετική σχέση μεταξύ της πορείας του πληθυσμού και του ΑΕΠ. Συμπέρασμα: Ο φαρμακευτικός τομέας, λόγω της πολύπλοκης φύσης του, αντλεί τεράστια ποσά από τις συνολικές δαπάνες υγείας. Οι αλλαγές στις τάσεις που ακολουθεί επηρεάζουν σημαντικά τον κρατικό προϋπολογισμό αλλά και το επίπεδο υγείας και διαβίωσης των πολιτών. Από την άλλη, ο φαρμακευτικός κλάδος επηρεάζεται από την αλλαγή του επιπέδου υγείας των πολιτών, την αλλαγή του επιδημιολογικού προτύπου και τον σύγχρονο τρόπο ζωής, προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα και στις νέες ανάγκες που δημιουργούνται, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται μια αλυσιδωτή σχέση μεταξύ όλων των στοιχείων που παρουσιάζονται.