Financing instruments and markets : the case of shipping industry

Abstract

Η πραγματοποίηση των ναυτιλιακών επενδύσεων, όπως της αγοράς ενός πλοίου, απαιτεί κεφάλαια μεγάλου ύψους. Οι ναυτιλιακοί κύκλοι επηρεάζουν την λειτουργία της ναυτιλιακής αγοράς, οπότε οι τιμές των ναύλων και οι αξίες των πλοίων είναι ιδιαίτερα ευμετάβλητες. Oι πλοιοκτήτες θα πρέπει λοιπόν να ενεργούν συγκρατημένα και να επιλέγουν την κατάλληλη χρονική στιγμή για τη λήψη μιας επενδυτικής απόφασης. Βέβαια, η οικονομική κρίση η οποία εκδηλώθηκε πρόσφατα και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, επηρέασε όπως ήταν αναμενόμενο και τον κλάδο της ναυτιλίας. Ως αποτέλεσμα της κρίσης αυτής, οι τιμές των ναύλων και οι αξίες των πλοίων σημείωσαν ραγδαία μείωση. Η παρούσα διπλωματική εργασία αναλύει τις διάφορες μεθόδους άντλησης κεφαλαίων που χρησιμοποιούν οι ναυτιλιακές εταιρείες, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην τραπεζική δανειοδότηση, η οποία αποτελεί την πιο παραδοσιακή μορφή χρηματοδότησης του ναυτιλιακού κλάδου. Παρουσιάζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία χορήγησης ναυτιλιακών δανείων καθώς και η πολιτική που ακολουθούν οι ναυτιλιακές τράπεζες που στηρίζουν την ελληνική και ελληνόκτητη ναυτιλία. Γίνεται αναφορά στους κυριότερους κινδύνους που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι ναυτιλιακές εταιρείες και οι τράπεζες. Εξετάζεται πως η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τα ποσοστά χρηματοδότησης, τους δανειακούς όρους και τις σχέσεις μεταξύ των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και των ναυτιλιακών εταιρειών. Βάσει της παραπάνω ανάλυσης, προκύπτουν χρήσιμα συμπεράσματα για το πλαίσιο χρηματοδότησης της ναυτιλίας. Οι πλοιοκτήτες στρέφονται κυρίως στον τραπεζικό δανεισμό ενώ έχουν αναπτυχθεί και εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης, όπως η εισαγωγή στο χρηματιστήριο, η χρηματοδοτική μίσθωση, η ενδιάμεση χρηματοδότηση και άλλες. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος τραπεζικής χρηματοδότησης αποκαλείται «project financing» και βασίζεται στο μελλοντικό πρόγραμμα ετήσιων εσόδων της ναυτιλιακής επιχείρησης. Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τα ναυτιλιακά δάνεια είναι ο πιστωτικός κίνδυνος, ο χρηματοδοτικός κίνδυνος χώρας (country risk), ο κίνδυνος επιτοκίου, ο συναλλαγματικός κίνδυνος, ο κίνδυνος ρευστότητας και ο κίνδυνος χρεοκοπίας. Οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις δυσκολεύονται ν’ ανταποκριθούν στις δανειακές τους υποχρεώσεις, γι’ αυτό και πολλές από αυτές προβαίνουν σε διαπραγματεύσεις με τις τράπεζες για αναδιάρθρωση των δανειακών όρων. Επομένως, καίριο ζήτημα αυτή την εποχή αποτελεί η υπέρβαση της κρίσης, η ανάκαμψη της αγοράς και η αποκατάσταση των σχέσεων μεταξύ τραπεζών και ναυτιλιακών εταιρειών.