Διερευνώντας τη δυναμική της μεθοδολογίας Steam στην ανάπτυξη της δημιουργικότητας, μέσα από την επίλυση προβλήματος

Abstract

Η μεθοδολογία STEM τα τελευταία χρόνια προβάλλεται ως μία πρόταση διδακτικής μεθοδολογίας η οποία ανταποκρίνεται στις κλιμακούμενες ανάγκες της κοινωνίας και της αγοράς εργασίας στον σύγχρονο κόσμο. Αυτό εξασφαλίζεται μέσα από τη διερεύνηση των διδακτικών αντικειμένων υπό το πρίσμα και των τεσσάρων (4) πυλώνων της μεθοδολογίας: Φυσικές Επιστήμες (S) – Τεχνολογία (Τ) – Μηχανική (Ε) – Μαθηματικά (Μ). Η διαθεματικότητα επιτρέπει την ολιστική θεώρηση των αντικειμένων, ενώ αναπτύσσει την καλλιέργεια δεξιοτήτων του 21ου αιώνα και τη σύνδεση της διαδικασίας διδασκαλίας και μάθησης με τον πραγματικό κόσμο. Οι παραπάνω στόχοι φαίνεται να ικανοποιούνται πληρέστερα με την προσθήκη ενός ακόμα πυλώνα, αυτού των Τεχνών (Α) στη μεθοδολογία. Οι τέχνες αντιπροσωπέυουν τη σύνδεση των υπόλοιπων, περισσότερο θετικών ή και συχνά τεχνοκρατικών πυλώνων, με τις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες, ώστε να καλύπτεται όλο το φάσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Έτσι, καθώς οι επιταγές της σύγχρονης κοινωνίας και εκπαίδευσης προσανατολίζονται στην αξιοποίηση μεθοδολογιών STEAM, στο πλαίσιο της παρούσας εργασίας αναπτύχθηκε ένα εξ αποστάσεως εκπαιδευτικό πρόγραμμα (e-course) για την επιμόρφωση των συμμετεχόντων στην μεθοδολογία αυτή. Αξιοποιώντας το μοντέλο της «Δημιουργικής Επίλυσης Προβλήματος» υποστηριζόμενο από τις στρατηγικές «Τα 6 Σκεπτόμενα Καπέλα» και “Think-Pair-Share” οι εκπαιδευόμενοι εξοικειώνονται με τη μεθοδολογία, επιλέγοντας ένα θέμα/πρόβλημα το οποίο αναπτύσσουν μέσα από αυτή, ολοκληρώνοντας ατομικές και ομαδικές δραστηριότητες. Στη βάση αυτή επιχειρήθηκε σχεδιασμός μαθημάτων που θα υποστηρίζουν εξ ίσου τους πέντε (5) πυλώνες της μεθοδολογίας STEAM στη διερεύνηση των διδακτικών αντικειμένων που επιλέγονται σε κάθε περίπτωση από τον εκπαιδευόμενο, ο οποίος τελικά λειτουργεί και ως εν δυνάμει εκπαιδευτής . Κατά την εξέλιξη του προγράμματος, διερευνάται και η σύνδεση της μεθοδολογίας STEAM με τη δημιουργική σκέψη και εκτιμάται το κατά πόσο η υιοθέτηση αυτής της μεθοδολογίας μπορεί να ενθαρρύνει την ανάπτυξη της δημιουργικότητας. Η εύρεση νέων τρόπων σύνδεσης των αρχικών πυλώνων ενδεχομένως να διευκολύνεται μέσα από την Τέχνη, ενώ η τελευταία επιτρέπει την επινόηση ποικιλίας δραστηριοτήτων που θα υποστηρίζουν τη σύνδεση αυτή. Αποτέλεσμα σε κάθε περίπτωση θα είναι πρωτότυπα σχέδια μαθήματος που συντάσσονται με την ανάγκη ανάδειξης της καινοτομίας και της δημιουργικότητας. Η δημιουργικότητα, άλλωστε, όπως και η επίλυση προβλήματος, που υποστηρίζεται από το θεωρητικό υπόβαθρο του προγράμματος, συγκαταλέγονται ανάμεσα στις κομβικής σημασίας δεξιότητες του 21ου αιώνα (The Partnership for 21st Century Learning, 2015).