Ανάπτυξη της δημιουργικότητας σε ψηφιακό συνεργατικό περιβάλλον μάθησης για επίλυση αυθεντικών προβλημάτων

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως σκοπό να μελετήσει την ανάπτυξη της δημιουργικότητας, μέσα στο πλαίσιο υλοποίησης ενός CSCL περιβάλλοντος, προκειμένου οι εκπαιδευόμενοι να δώσουν ιδέες και να βρουν λύσεις σε αυθεντικά προβλήματα. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, σχεδιάστηκε ένα εκπαιδευτικό σενάριο, κατάλληλο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση μιας και εφαρμόστηκε σε προπτυχιακούς φοιτητές του 5ου εξαμήνου του τμήματος Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιά στα πλαίσια του μαθήματος Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας. Εκμεταλλευόμενοι την βοήθεια του συνεργατικού περιβάλλοντος που προσφέρει ένα wiki και συγκεκριμένα το Wikispaces, προχωρήσαμε σε ανάμειξη δύο θεωριών μάθησης: "The Wallas Stage Model of Creativity" & "The Creative Process - Geoff Petty" ενσωματώνοντας στις φάσεις του εκπαιδευτικού σεναρίου τη στρατηγική των "Six Thinking Hats". Μέσω του CSCL περιβάλλοντος μελετήθηκε και αποτιμήθηκε ο βαθμός συνεργασίας των εκπαιδευμένων μιας και οι φοιτητές χωρίστηκαν σε ομάδες των 3-4 ατόμων και συνεργάστηκαν για να δώσουν ιδέες-λύσεις σε ένα αυθεντικό πρόβλημα. Οι προπτυχιακοί φοιτητές καλέστηκαν να αντιμετωπίσουν ένα αυθεντικό πρόβλημα, προτείνοντας μία ψηφιακή λύση για το μάθημα ΤΠΕ για την Ε' Δημοτικού. Οι εκπαιδευόμενοι προκειμένου να ενισχύσουν τη δημιουργικότητα τους, σαν τελικό παραδοτέο είχαν να σχεδιάσουν ένα εκπαιδευτικό σενάριο το οποίο θα απαντάει στην κατάσταση-πρόβλημα 'Ασφάλεια στο Διαδίκτυο' και θα υλοποιείται μέσω του τεχνολογικά υποστηριζόμενου περιβάλλοντος που προαναφέρθηκε. Πριν φτάσουν στο τελικό παραδοτέο, καλέστηκαν να χρησιμοποιήσουν και άλλα μέσα/εργαλεία τα οποία τους βοήθησαν στο να αναπτύξουν τη δημιουργικότητά τους χρησιμοποιώντας πάντα τη στρατηγική των Έξι σκεπτόμενων καπέλων. Για τη συλλογή των δεδομένων διαμορφώθηκαν και ελέγθηκαν ως προς την αξιοπιστία και την εγκυρότητα κατάλληλα ερωτηματολόγια, με ερωτήσεις κλειστού τύπου (επιλογής, διαβάθμισης τύπου Likert) καθώς και με ερωτήσεις ανοικτού τύπου, το οποίο συμπληρώθηκε από τους φοιτητές. Το ίδιο ερωτηματολόγιο δόθηκε στην αρχή και στο τέλος του εργαστηριακού μαθήματος και μέσα σε αυτό μετρήθηκαν παράγοντες που σχετίζονταν με τη δημιουργικότητα, τη συνεργατικότητα και την δεξιότητα επίλυσης αυθεντικών προβλημάτων. Επίσης, κατάλληλα διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο δόθηκε στους εκπαιδευόμενους με τη βοήθεια του οποίου είχαν την ευκαιρία να αυτό-αξιολογηθούν αλλά και να αξιολογήσουν τους ομότιμους τους. Επιπρόσθετα, λόγω του ότι υπήρχαν παραδοτέα κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου αλλά και στο τέλος, δεν θα μπορούσαμε να μην τα εκμεταλλευτούμε έτσι ώστε να πάρουμε μετρήσεις και μέσα από αυτά. Με τα κατάλληλα μέσα/εργαλεία καταφέραμε να πάρουμε μετρήσεις μέσα από τα παραδοτέα τόσο για την δημιουργικότητα όσο και για την δεξιότητα επίλυσης αυθεντικών προβλημάτων. Η ανάλυση των δεδομένων της έρευνας δείχνει ότι οι περισσότεροι φοιτητές ανέπτυξαν τη δημιουργικότητα, τη συνεργατικότητα και τη δεξιότητα επίλυσης αυθεντικών προβλημάτων. Όμως όπως βλέπουμε και μέσα στην έρευνα που διεξήχθη υπήρχαν επιμέρους παράγοντες αυτών των μεταβλητών που μελετήθηκαν, οι οποίοι παρέμειναν σταθεροί ή μπορεί ακόμα και να μειώθηκαν.