Ξένες άμεσες επενδύσεις στη Μεσόγειο: συγκριτική ανάλυση Ελλάδας, Ισπανίας, Ιταλίας και Πορτογαλίας

Abstract

Στόχος της παρούσας διατριβής είναι η εμπειρική έρευνα της υπόθεσης ότι οι μεταβλητές του ΑΕΠ της παραγωγικότητας της εργασίας και του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων κάθε χώρας, συμβάλλουν στην προσέλκυση των ΞΑΕ (Ξένες Άμεσες Επενδύσεις) στις μεσογειακές χώρες της Ευρώπης. Στη διατριβή αυτή σημαντικό σημείο αναφοράς αποτελεί η διερεύνηση των προσδιοριστικών παραγόντων των ΞΑΕ στο περιβάλλον μιας οικονομικής ένωσης. Η βασική θεωρητική θέση είναι ότι η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θέτει τις συνθήκες για την όξυνση του ανταγωνισμού, ο οποίος συνεπάγεται μείωση του κόστους παραγωγής με πιθανό αποτέλεσμα την προσέλκυση των ΞΑΕ. Παράγοντες οι οποίοι συντελούν προς αυτή την κατεύθυνση είναι η κατάργηση του προστατευτισμού και η δημιουργία υγιούς Οικονομικής και Εμπορικής πολιτικής στη χώρα υποδοχής. Αναπόσπαστα τμήματα των παραγόντων αυτών είναι η εισαγωγή νέας τεχνολογίας, η έρευνα και ανάπτυξη, η μείωση της διαφθοράς και της γραφειοκρατίας, η εκπαίδευση και η τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου των επιχειρήσεων. Συνέπεια αυτών των νέων συνθηκών είναι η επανεξέταση των κλασσικών προσδιοριστικών παραγόντων των ΞΑΕ, όπως το ΑΕΠ ή το μέγεθος της αγοράς, η φορολογία και η εκπαίδευση. Στο δεύτερο μέρος οι υπό εξέταση χώρες είναι η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία. Με βάση ιστορικά ετήσια στατιστικά στοιχεία τα οποία εκτείνονται από το 1997 έως το 2007 οδηγηθήκαμε στο συμπέρασμα πως οι Ξένες Άμεσες Επενδύσεις επηρεάζονται από την παραγωγικότητα, το κόστος εργασίας, το ΑΕΠ και τις μακροοικονομικές, πολιτικές της χώρας υποδοχής. Κάθε χώρα ανάλογα με τη φύση της δέχεται βοήθεια από ξένους επενδυτές σε συγκεκριμένους τομείς. Η Ιταλία που θεωρείται η πιο ανεπτυγμένη από τις υπό εξέταση χώρες δέχεται κάθε χρόνο μεγάλα ποσά επενδύσεων που αφορούν τον τομέα της μεταποίησης, των κατασκευών και των τηλεπικοινωνιών. Αντίθετα χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία δίνουν μεγάλη βαρύτητα στον τομέα του τουρισμού ο οποίος έχει και την περισσότερη ανάπτυξη. Είναι απόλυτα φανερό ότι οι ΞΑΕ αποτελούν ζωτικό παράγοντα για την ευημερία και την οικονομική άνθιση μιας χώρας γι' αυτό και στο τελευταίο μέρος της διατριβής παρουσιάζονται κάποιες προτάσεις ώστε όλες οι Ευρωπαϊκές χώρες και κυρίως οι τέσσερις που μας ενδιαφέρουν, να αυξήσουν περισσότερο τις εισροές από επενδύσεις του εξωτερικού με σκοπό να βελτιώσουν όχι μόνο την οικονομική τους κατάσταση, αλλά και το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων τους και της Ένωσης στην οποία ανήκουν.