Η γκραμσιανή ηγεμονία και η θεωρία του κονστρουκτιβισμού

Abstract

Το παρόν πόνημα εντάσσεται στη γενικότερη συζήτηση του ρόλου της ηγεμονίας στις θεωρίες διεθνών σχέσεων και αποτελεί μια προσπάθεια να διερευνηθεί η σχέση της γκραμσιανής ηγεμονίας με την θεωρία του Κονστρουκτιβισμού. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια σύντομη παρουσίαση της έννοιας της ηγεμονίας ως γενικής και ως ειδικής στο έργο του Γκράμσι. Η ανάλυση της ειδικής έννοιας προέρχεται από την ανάγνωση του έργου του και από την σύγκριση των αναλυτών του, ενώ της γενικής από τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται στα διάφορα εγχειρίδια διεθνών σχέσεων. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται η ακροθιγής προσέγγιση της θεωρίας του Κονστρουκτιβισμού. Βασικός σκοπός είναι αφενός να γνωρίσει (ή να θυμηθεί) ο αναγνώστης τα βασικά σημεία της θεωρίας και αφετέρου να αποδειχθεί με τρόπο πειστικό η ύπαρξη (ή μη) μιας κάποιας χρήσης της ηγεμονίας εντός της θεωρίας. Αυτό το τελευταίο είναι σημαντικό κομμάτι της εργασίας καθώς αποτελεί το κομβικό σημείο στο οποίο στηρίζεται το τρίτο κεφάλαιο στο οποίο γίνεται η σύνθεση. Ο κύριος άξονας στον οποίο στηρίζεται η εργασία αναλύεται στο τρίτο κεφάλαιο και η μορφή του εξαρτάται σε πρώτη φάση από το αν χρησιμοποιεί η θεωρία του κονστρουκτιβισμού την έννοια της ηγεμονίας και σε επόμενο επίπεδο, εφόσον τη χρησιμοποιεί, διρευνάται το ενδεχόμενο να ενσωματώνει, η έννοια της ηγεμονίας όπως χρησιμοποιείται, στοιχεία της γκραμσιανής εκδοχής της. Στην αντίθετη περίπτωση, που διαπιστωθεί διάσταση μεταξύ ηγεμονίας και κονστρουκτιβισμού, γίνεται προσπάθεια να εμπεδωθεί η γκραμσιανή ηγεμονία στο θεωρητικό κατασκεύασμα του Κονστρουκτιβισμού.