On the measurement of decarbonization of the Greek energy sector

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία διερευνά την απανθρακοποίηση του ελληνικού ενεργειακού τομέα μέσω της συνδυαστικής προσέγγισης ανάλυσης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και ποσοτικής μοντελοποίησης. Αξιολογεί την πρόοδο της Ελλάδας προς την επίτευξη των κλιματικών στόχων, εφαρμόζοντας συνδυαστικά την Ταυτότητα Kaya και τη μέθοδο Λογαριθμικού Μέσου Δείκτη Divisia (LMDI), με χρήση δεδομένων για την περίοδο 2000–2023.

Η μελέτη αρχικά χαρτογραφεί την εξέλιξη της ευρωπαϊκής πολιτικής για το κλίμα, καλύπτοντας το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ETS), τις Οδηγίες για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (RED I–II) και το πακέτο “Fit for 55”. Παράλληλα, εξετάζει πώς αυτά τα θεσμικά ορόσημα έχουν επηρεάσει τον εθνικό ενεργειακό και κλιματικό σχεδιασμό της Ελλάδας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) και στα πολιτικά εργαλεία που καθοδηγούν την απανθρακοποίηση μέσω της απόσυρσης του λιγνίτη, της διείσδυσης των ΑΠΕ και του εκσυγχρονισμού του ενεργειακού συστήματος.

Τα ποσοτικά αποτελέσματα δείχνουν μείωση των εκπομπών CO₂ κατά 33,4% από το 1990 έως το 2020, η οποία οφείλεται κυρίως στη βελτίωση της ενεργειακής και ανθρακικής έντασης. Καθοριστικό ρόλο σε αυτή την εξέλιξη διαδραμάτισαν οι δημόσιες ενεργειακές δαπάνες, η αλλαγή καυσίμων, η ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών και η αναδιάρθρωση τομεακών δραστηριοτήτων.

Η εργασία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, όπως η ηλεκτροκίνηση των τελικών χρήσεων, η διασφάλιση της αξιοπιστίας του δικτύου και η κάλυψη των υφιστάμενων κενών στην εφαρμογή στρατηγικών Δίκαιης Μετάβασης. Μέσα από τη σύνθεση πολιτικής ανάλυσης και μοντελοποίησης αποδόμησης, η έρευνα παρέχει μια δομημένη αξιολόγηση των εθνικών μονοπατιών αποανθρακοποίησης, ενταγμένη στο ευρύτερο πλαίσιο διακυβέρνησης της ΕΕ.