Δημόσια υγεία και ανθρώπινα δικαιώματα

Abstract

Η πανδημία του 2020 και συγκεκριμένα της νόσου covid-19, προκάλεσε μια παγκόσμια υγειονομική κρίση με επιπτώσεις τόσο στη δημόσια υγεία όσο και στην οικονομία των χωρών, κοινοτικών και μη. Η συνταγματική δημοκρατία στην Ευρώπη και την Ελλάδα ήρθε αντιμέτωπη με μία πρωτόγνωρη κατάσταση η οποία την έθεσε προ των ευθυνών της. Στα πλαίσια αυτής της έκτακτης και επείγουσας κατάστασης και με στόχο την προάσπιση της δημόσιας υγείας όλων των ηλικιακών ομάδων των πληθυσμών τους οι κυβερνήσεις κλήθηκαν να περιορίσουν την διασπορά της νόσου. Η νομοθετική εξουσία των κυβερνητικών οργάνων προέβη στην αρχή θα λέγαμε διστακτικά σε κάθε περίπτωση όμως αποφασιστικά στην εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων και ρυθμίσεων, ήτοι της θέσπισης και λήψης μη – φαρμακευτικών παρεμβάσεων που είχαν ως άμεση και πρωτοφανή συνέπεια την προσβολή του συστήματος των θεμελιωδών ελευθεριών και των δικαιωμάτων. Τον κύριο λόγο ουσιαστικά στην αντιμετώπιση αυτής της πρωτόγνωρης υγειονομικής κρίσης είχε ειδική ομάδα ερευνητών, λοιμωξιολόγων αποτελούμενη από τεχνοκράτες που είχαν ως κύρια αρμοδιότητα την σε πρώτη φάση διεξαγωγή συμπερασμάτων και εν συνεχεία την παροχή συμβουλών και προτάσεων στα κυβερνητικά κλιμάκια, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την διάβρωση της δημοκρατίας. Οι πολιτικές υγείας που εφαρμόστηκαν για την μείωση της εξάπλωσης της νόσου κατά την περίοδο του «lockdown», μια εκ των οποίων ίσως και εκείνη με την βαρύνουσα σημασία ήταν ο εγκλεισμός των πολιτών σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες αξιολογούνται και ως προς την συνταγματικότητά τους. Τα μέτρα, δηλαδή των κυβερνητικών οργάνων επηρέασαν ως ένα βαθμό την φυσιογνωμία του δημοκρατικού πολιτεύματος συνταγματικού και μη. Η παρούσα διατριβή αποσκοπεί στην απόδειξη μέσω επιστημονικών ευρημάτων του συλλογισμού ότι εν τέλει η πανδημία λειτουργεί ήδη ως ένα μεγάλο ιστορικό και θεσμικό εργαστήριο στο οποίο ελέγχεται η αντοχή της φιλελεύθερης δημοκρατίας και των εγγυήσεων του κράτους δικαίου.