Μία εμπειρική μελέτη της επίδρασης των φόρων στην οικονομική μεγέθυνση για τις χώρες του ΟΟΣΑ

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία αποτελεί μια προσπάθεια για διερεύνηση της επίδρασης που έχουν οι φορολογικοί συντελεστές στην οικονομική μεγέθυνσης των τριανταπέντε χωρών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Το δείγμα αυτό των τριανταπέντε χωρών του ΟΟΣΑ έχει ως περίοδο αναφοράς τα έτη 1991-2015. Οι εκτιμήσεις που πραγματοποιήθηκαν έγιναν με την βοήθεια του στατιστικού πακέτου STATA 13 και τα δεδομένα ήταν της μορφής panel data. Η οικονομική ανάπτυξη παραμένει η βασική προϋπόθεση για την βελτίωση του βιοτικού επιπέδου μιας κοινωνίας, ωστόσο η φορολογία δεν είναι ο μοναδικός μοχλός άσκησης οικονομικής πολιτικής. Το φορολογικό σύστημα μιας χώρας στοχεύει στο να διαχειρίζεται τις δημόσιες δαπάνες ενός κράτους, επιπλέον να είναι δίκαιο και ισοβαρές με σκοπό να αντιμετωπίζει τα διάφορα κοινωνικό-οικονομικά προβλήματα μιας χώρας. Οι φόροι στο σύνολο τους επηρεάζουν τις αποφάσεις του νοικοκυριού αναφορικά με την αποταμίευση, την επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό καθώς και τις αποφάσεις μιας επιχείρησης σχετικά με το να παράγει, να δημιουργεί θέσεις εργασίας και γενικότερα στην επένδυση. Επίσης, οι φόροι επηρεάζουν τις επιλογές σχετικά με το που θα αποταμιεύσουν οι ενδεχόμενοι επενδυτές αλλά και σε τι είδους επενδύσεις. Σε όλα τα παραπάνω οι αποφάσεις λαμβάνονται όχι μόνο από άποψη του ύψους των φόρων αλλά και με ποιο τρόπο τα διαφορετικά φορολογικά μέτρα έχουν δημιουργηθεί και συνδυαστεί με σκοπό να δημιουργήσουν έσοδα για το κράτος. Τα αποτελέσματα της φορολογικής δομής σε μια χώρα αντανακλώνται σε γενικές γραμμές στο βιοτικό επίπεδο των πολιτών αυτής της χώρας. Αναγνωρίζοντας τις επιπτώσεις του φορολογικού συστήματος σε μια κοινωνία, πολλές χώρες μέλη του ΟΟΣΑ, έχουν ξεκινήσει την μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος της χώρας τους. Η ανάκαμψη έχει ήδη ξεκινήσει και εμφανίζει αργή αλλά σταθερή βελτίωση στη ζώνη του ΟΟΣΑ. Η δημοσιονομική εξυγίανση συνεχίζεται, αν και η ανεργία παραμένει υψηλή, ενώ η αύξηση της παραγωγικότητας ήταν χαμηλή. Οι ανισότητες όσον αφορά την κατανομή των εισοδημάτων και άλλων αποτελεσμάτων που είναι σημαντικά για την ευημερία των ανθρώπων διευρύνονται επίσης. Οι εθνικές αρχές πρέπει να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις αυτές και να διασφαλίσουν πιο ισχυρή ανάπτυξη με λιγότερους αποκλεισμούς κατά τα επόμενα χρόνια. Προς τούτο, είναι απαραίτητη η υιοθέτηση μίας πολυδιάστατης προσέγγισης στη χάραξη δημόσιας πολιτικής. Οι εθνικές αρχές έχουν στη διάθεσή τους πολλά μέσα πολιτικής που θα τις επιτρέψουν να θέσουν τα θεμέλια για πιο βιώσιμες κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς. Εντούτοις, χωρίς τους κατάλληλους μηχανισμούς που θα εμποδίσουν τον έλεγχο της χάραξης δημόσιας πολιτικής από ομάδες ειδικών συμφερόντων, που θα διασφαλίσουν την αποτελεσματική εφαρμογή και θα προάγουν τη σχολαστική παρακολούθηση και αξιολόγηση, ακόμα και οι ορθά σχεδιασμένες πολιτικές ενδέχεται να μην επιφέρουν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Στο κεφάλαιο 1 δίνεται στον αναγνώστη μια εικόνα σχετικά με το αντικείμενο της μελέτης. Στο κεφάλαιο 2 αναλύεται η έννοια της οικονομικής μεγέθυνσης καθώς και διάφορες θεωρίες οι οποίες αναλύουν τις επιρροές που δέχεται από διάφορους παράγοντες. Επιπλέον, παρατίθενται διάφορα στατιστικά στοιχεία οικονομικών δεικτών από την Eurostat. Στο κεφάλαιο 3 γίνεται αναφορά στην διάκριση των φόρων και στις κατηγορίες που περιλαμβάνει. Επιπροσθέτως στο κεφάλαιο 3 περιλαμβάνονται στατιστικά στοιχεία των φόρων για τις χώρες του ΟΟΣΑ καθώς και για την φορολογική πολιτική που ακολουθείτε από τις χώρες του οργανισμού. Στο κεφάλαιο 4 παρατίθεται η βιβλιογραφική ανασκόπηση από διάφορες παρόμοιες μελέτες καθώς και τα αποτελέσματα αυτών των μελετών. Το τελευταίο κεφάλαιο 5 αναφέρεται στην περιγραφική ανάλυση των δεδομένων καθώς και στα αποτελέσματα του δείγματος της παρούσας μελέτης.