Η δομή της χονδρικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και κανονισμός REMIT

Abstract

Από τα τέλη της δεκαετίας του 70' άρχισε να συντελείται η απελευθέρωση των ενεργειακών αγορών στην Ευρώπη. Οι ενεργειακές αγορές χονδρικής, ειδικότερα είναι ζωτικής σημασίας για την ευημερία των πολιτών της Ευρώπης και για την ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, καθώς και για την επιτυχία και ολοκλήρωση της ευρύτερης ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η περιγραφή της δομής της χονδρικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και η ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της, τα οποία είναι σημαντικό να καταστούν προσιτά τόσο στους άμεσα ενδιαφερομένους για τον ενεργειακό τομέα όσο και στους πολίτες, ιδιαίτερα αυτό το χρονικό σημείο, όπου στην Ελλάδα οι μεταρρυθμίσεις στον χώρο συντελούνται ραγδαία. Στο πρώτο κεφάλαιο καταγράφεται η ιστορική διαδρομή της εξέλιξης της ενεργειακής χονδρικής αγοράς από τα κρατικά μονοπώλια που κυριαρχούσαν έως τα τέλη της δεκαετίας του 1980 έως σήμερα στην απελευθερωμένη αγορά. Εν συνεχεία, αναλύονται οι τρεις βασικοί σταθμοί της διαδικασίας απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ήτοι οι τρεις δέσμες μέτρων απελευθέρωσης, εκδοθείσες από τον ενωσιακό νομοθέτη και σε δεύτερο χρόνο η μεταφορά αυτών στα εθνικά δίκαια των κρατών μελών. Εισάγοντας το κύριο κεφάλαιο για τη δομή της αγοράς στο τέλος του πρώτου κεφαλαίου περιγράφονται οι αιτίες και οι συνθήκες, οι οποίες οδήγησαν τα κράτη στην αναδιοργάνωση των χονδρεμπορικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και στα οφέλη που προκύπτουν σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο για τα ίδια αλλά και για την Ένωση ως ενιαία οντότητα. Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζεται η δομή της αγοράς, τα μοντέλα που έχουν υιοθετηθεί από τα κράτη μέλη και ο τρόπος λειτουργίας των μοντέλων αυτών. Επίσης, καταγράφονται τα υποκείμενα τα οποία συμμετέχουν ενεργά στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και ο ρόλος που διαδραματίζουν εντός της αγοράς. Επιπρόσθετα, παρατίθεται η ανάλυση των επιμέρους αγορών και συναλλαγών που αναπτύσσονται στον τομέα. Ενώ, πραγματοποιείται και μία σύντομη ανάλυση της χονδρεμπορικής αγοράς ενέργειας στην Ελλάδα. Στο τρίτο κεφάλαιο αναλύεται ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός με τίτλο "Regulation on Wholesale Energy Market Integrity and Transparency" και διακριτικό τίτλο ΚΕΜΙΤ, ο οποίος αφορά στην ακεραιότητα και διαφάνεια των συναλλαγών στην χονδρεμπορική αγορά και αποτελεί σημαντικό πλαίσιο για τον εντοπισμό και την τιμωρία περιπτώσεων κατάχρησης της αγοράς σε όλη την Ευρώπη. Επιχειρείται μία ορθή προσέγγιση για το ρυθμιστικό και νομικό πλαίσιο αντιμετώπισης καταχρηστικών πρακτικών στην αγορά, το οποίο διαφυλάττει την ακεραιότητα των συνθηκών διαπραγμάτευσης στις ενεργειακές αγορές ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος της μεταβλητότητας των τιμών των ενεργειακών προϊόντων. Στο τελευταίο κεφάλαιο ακολουθούν οι συμπερασματικές παρατηρήσεις σχετικά με τα προβλήματα και τις στρεβλώσεις της αγοράς που ακόμα εντοπίζονται αλλά και οι προοπτικές βελτίωσης, καθώς και η εφαρμογή του Κανονισμού ΚΕΜΙΤ στην πράξη και οι συνέπειες από την εφαρμογή του.