Ενεργειακή ασφάλεια και διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας. Το καθεστώς της Ανατολικής Μεσογείου

Abstract

Η Ανατολική Μεσόγειος και το πλέγμα συνεργασίας και σύγκρουσης που διαμορφώνεται στην περιοχή αποτελούν το αντικείμενο μελέτης. Σε αυτό το πλαίσιο επιχειρείται να αναλυθούν η ενεργειακή πολιτική της Τουρκίας, του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κύπρου, οι βάσεις συνεργασίας που αναπτύσσονται, οι δυσκολίες που υπάρχουν, το επίπεδο των σχέσεων, και γενικότερα το γεωπολιτικό παιχνίδι που παρατηρείται. Το συμπέρασμα στο οποίο θα οδηγηθεί είναι απόλυτα συνυφασμένο με την γενικότερη γεωπολιτική σημασία της περιοχής ως ενεργειακού κόμβου, ιδιαίτερα σήμερα υπό την σκιά των εκρηκτικών εξελίξεων που διαδραματίζονται στην Βόρεια Αφρική και την Μέση Ανατολή, την ανατροπή καθεστώτων, την πολιτική αστάθεια, το κύμα βίας, τις ενδεχόμενες εθνοτικές συγκρούσεις. Παράλληλα, η οικονομική κρίση, ιδίως για την Ελλάδα, τείνει να την κάνει ευάλωτη σε εξωτερικές προκλήσεις και η διεθνής πολιτική που αναπτύσσει για να διαφυλάξει τα ενεργειακά της συμφέροντα εσχάτων δείχνει να μην έχει κάποιο συγκεκριμένο ορίζοντα και στοχοθεσία. Υπό αυτό το πρίσμα, οι συνεργασίες που επιχειρεί να αναπτύξει είναι ιδιαίτερης σημασίας, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος ανατροπής των δεδομένων και των ισορροπιών στην περιοχή, τόσο εξαιτίας της δικής της αδυναμίας, όσο και των διαμορφωμένων πολιτικών των έτερων συμμετεχόντων που διαμορφώνουν το γεωπολιτικό κλίμα και τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει είναι ότι οι πιθανότητες μακρόπνοης συνεργασίας είναι σχεδόν ανέφικτες μεταξύ των τεσσάρων αυτών δρώντων, καθότι καθένας από αυτούς έχει τα δικά του γεωπολιτικά συμφέροντα, όπως επίσης και ότι το καθένα από τα τέσσερα κράτη διαθέτει διαφορετικό «ειδικό βάρος», το οποίο είτε ενισχύει είτε επιβαρύνει τη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής της κάθε χώρας.