Η αποτελεσματική στρατηγική στην πορεία της σύγχρονης επιχείρησης - η συμβολή των ανθρωπίνων πόρων

Abstract

Στο πλαίσιο της σύγχρονης οικονομίας, οι παραδοσιακές πηγές ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος δεν επαρκούν πλέον για την μακροπρόθεσμη επιβίωση και επιτυχία της επιχείρησης. Η αναγνώριση των ανθρωπίνων πόρων ως πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και σε πολλές περιπτώσεις διατηρήσιμου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος σηματοδοτεί την αλλαγή προσανατολισμού των επιχειρήσεων ως προς τον πόρο αυτό, όπου θεωρούνταν ως κόστος, και θεωρείται πλέον ο πολυτιμότερος πόρος που έχει στη διάθεσή της η κάθε επιχείρηση. Οι ανθρώπινοι πόροι και ο τρόπος διαχείρισης αυτού του πόρου αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης καθώς επιτρέπει στην επιχείρηση να προσαρμοστεί στον παγκόσμιο ανταγωνισμό και να αξιοποιήσει αποτελεσματικότερα τις νέες τεχνολογίες. Ο μετασχηματισμός της διοίκησης προσωπικού σε στρατηγική διοίκηση ανθρωπίνων πόρων και η αλλαγή του ρόλου της ΔΑΠ σε στρατηγικό εταίρο της επιχείρησης προκάλεσε την ανάγκη απτής απόδειξης της συμβολής της. Για πολλά χρόνια η αξία των ανθρωπίνων πόρων στην πορεία της επιχείρησης εκφραζόταν με την ανάπτυξη μοντέλων μετρώντας την αξία των ανθρώπινων πόρων με οικονομικούς όρους. Πλέον υπάρχουν θεωρητικές και εμπειρικές έρευνες που αποδεικνύουν τη συμβολή των ανθρωπίνων πόρων στην επίδοση της επιχείρησης. Υπάρχει πληθώρα πρακτικών και δέσμες πρακτικών, οι οποίες έχει αποδειχθεί ότι έχουν θετική συσχέτιση με την επίδοση της επιχείρησης. Η επιλογή των πρακτικών τις οποίες θα επιλέξει η επιχείρηση να υλοποιήσει αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τον καθορισμό των αποτελεσμάτων της και το βαθμό συμβολής τους στην επίδοση της επιχείρησης. Η διαχείριση των ανθρωπίνων πόρων πρέπει να εστιάσει στην κατανόηση της επίδοσης της επιχείρησης και των μεταβλητών που την επηρεάζουν και να σχεδιάσει και υλοποιήσει πρακτικές που έχουν αντίκτυπο πάνω σε αυτές, ώστε μέσω της βελτίωσης της επίδοσης της, να οδηγήσει στην αύξηση της συνολικής επίδοσης και στην επιτυχημένη πορεία της επιχείρησης σε βάθος χρόνου. Η παρούσα εργασία εξετάζει την συμβολή της αποτελεσματικής στρατηγικής και πρακτικών των ανθρωπίνων πόρων στην πορεία της επιχείρησης. Η εργασία διακρίνεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος γίνεται σύνθεση της επιστημονικής βιβλιογραφίας και αναλύονται θέματα που αφορούν τη στρατηγική διοίκηση, το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, την έννοια και τη σημασία των ανθρωπίνων πόρων και τη συμβολή τους στην πορεία της επιχείρησης. Στο δεύτερο μέρος της εργασίας παρατίθεται μία μελέτη περίπτωσης, της εταιρείας GOOGLE. Αναλυτικότερα, στο πρώτο κεφάλαιο επιχειρείται ο προσδιορισμός της έννοιας της στρατηγικής, περιγράφονται τα επίπεδα της στρατηγικής, προσδιορίζεται το στρατηγική διοίκηση και οι συναφείς έννοιες που το απαρτίζουν και τέλος γίνεται αναφορά στην σημασία της στρατηγικής και τα οφέλη της στρατηγικής διοίκησης. Το δεύτερο κεφάλαιο περιλαμβάνει την περιγραφή της έννοιας του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, τις θεωρίες ανάπτυξης ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, συνοπτική ανάλυση της θεωρίας πόρων και ικανοτήτων και τις πηγές του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Το τρίτο κεφάλαιο παρέχει τη βάση για την κατανόηση των ανθρωπίνων πόρων και τη διαχείριση ανθρωπίνων πόρων. Γίνεται μία σύντομη αναδρομή της εξέλιξης της πορείας της διαχείρισης ανθρωπίνων πόρων και στη συνέχεια ορίζεται η έννοια, ο σκοπός της, οι λειτουργίες του τμήματος ανθρωπίνων πόρων, οι τύποι των στρατηγικών ανθρωπίνων πόρων και ορίζεται η έννοια της στρατηγικής διοίκησης ανθρωπίνων πόρων. Τέλος περιγράφεται η σχέση των ανθρωπίνων πόρων με την έννοια του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Το τέταρτο κεφάλαιο εξετάζει τη συμβολή των ανθρωπίνων πόρων στην πορεία της επιχείρησης. Ορίζεται η επίδοση της επιχείρησης και η σύνδεσή της με τους ανθρώπινους πόρους. Αναλύεται η έννοια της αποτελεσματικότητας και στο τέλος γίνεται αναφορά στις πρακτικές που συμβάλλουν στην επίδοση της επιχείρησης. Τέλος στο πέμπτο κεφάλαιο ακολουθεί η μελέτη περίπτωσης στην εταιρεία GOOGLE. Μετά από μία σύντομη περιγραφή της εταιρείας γίνεται παράθεση των στρατηγικών και πολιτικών των ανθρωπίνων πόρων της εταιρείας και αναλύεται ο τρόπος με τον οποίο συμβάλλουν στην επίτευξη θετικών αποτελεσμάτων στην πορεία της επιχείρησης.