Χρηματοοικονομική ανάλυση ναυτιλιακών αγορών: η περίπτωση της αγοράς διάλυσης πλοίων

Abstract

Η αγορά διάλυσης πλοίων είναι μια από τις τέσσερις κύριες αγορές της διεθνούς ναυτιλίας (οι άλλες τρεις είναι η αγορά ναύλων, η αγορά μεταχειρισμένων πλοίων και η αγορά νεότευκτων) και αφορά το τελευταίο στάδιο της ζωής των πλοίων του παγκόσμιου εμπορικού στόλου. Ο ρόλος της είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τη ναυτιλία καθώς αποτελεί τον κύριο μηχανισμό που προσαρμόζει την προσφορά πλοίων στις ανάγκες της ζήτησης για υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών. Συνεπώς αποτελεί ένα σημαντικό ρυθμιστικό παράγοντα που δύναται να περιορίζει τις αρνητικές συνέπειες της υπερπροσφοράς χωρητικότητας, λειτουργώντας ευεργετικά για τις υπόλοιπες ναυτιλιακές αγορές.Η παρούσα διατριβή εξετάζει τους παράγοντες που καθορίζουν το σχηματισμό των τιμών στην αγορά διάλυσης πλοίων. Για το σκοπό αυτό συλλέχθηκαν δεδομένα μηνιαίας συχνότητας για μια χρονική περίοδο 9 ετών, αντιπροσωπεύοντας μεταβλητές που αφορούν τόσο την προσφορά όσο και τη ζήτηση πλοίων προς διάλυση, σύμφωνα με την οικονομική θεωρία και τη διεθνή βιβλιογραφία. Μέσω της μεθοδολογίας των διανυσματικών αυτοπαλίνδρομων (VAR) υποδειγμάτων εξετάστηκε αρχικά η διμερής σχέση μεταξύ των προαναφερθέντων μεταβλητών και των τιμών διάλυσης δεξαμενοπλοίων. Εν συνεχεία κατασκευάστηκε ένα τελικό VAR υπόδειγμα με τις σημαντικότερες εξ’ αυτών, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για τη διεξαγωγή προβλέψεων των τιμών διάλυσης, τόσο εντός όσο και εκτός του εύρους δείγματος των δεδομένων. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι ο σχηματισμός των τιμών διάλυσης καθορίζεται από τη ζήτηση για το υποκείμενο αγαθό της αγοράς, τον ανακυκλώσιμο χάλυβα (recyclable steel scrap), ενώ η προσφορά πλοίων προς διάλυση έχει περιορισμένη συνεισφορά. Ειδικότερα, αποδείχτηκε ότι οι τιμές διάλυσης πλοίων ακολουθούν τις τιμές του ανακυκλώσιμου χάλυβα στο διεθνές εμπόριο με χρονική υστέρηση τεσσάρων μηνών. Το εν λόγω φαινόμενο οφείλεται στο γεγονός ότι οι χώρες τις νοτιοανατολικής Ασίας, όπου βρίσκονται σήμερα τα σημαντικότερα κράτη που δραστηριοποιούνται στη βιομηχανία διάλυσης, καλύπτουν τις ανάγκες τους για ανακυκλώσιμο χάλυβα σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό μέσω εισαγωγών από τις αναπτυγμένες χώρες και λιγότερο από την ανακύκλωση πλοίων. Επιπλέον, οι εν λόγω εισαγωγές πραγματοποιούνται δια θαλάσσης, γεγονός που απαιτεί ένα σημαντικό χρονικό διάστημα προκειμένου να μεταφερθεί το αγαθό στον προορισμό του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η τιμολόγηση στην αγορά διάλυσης πλοίων να πραγματοποιείται με χρονική υστέρηση συγκριτικά με το διεθνές εμπόριο ανακυκλώσιμου χάλυβα. Τα ευρήματα της έρευνας εμπλουτίζουν τη διεθνή βιβλιογραφία καθώς ελάχιστες έρευνες έχουν πραγματοποιηθεί στο παρελθόν αναφορικά με το σχηματισμό των τιμών στη συγκεκριμένη ναυτιλιακή αγορά. Επιπλέον, οι λήπτες αποφάσεων και οι επαγγελματίες του κλάδου μπορούν να βασιστούν στο φαινόμενο της χρονικής υστέρησης και το σήμα που προσδίδει το διεθνές εμπόριο ανακυκλώσιμου χάλυβα στην αγορά διάλυσης, προκειμένου να σχεδιάσουν τις στρατηγικές τους επιλογές.