Η επίδραση θεσμικών και κανονιστικών αλλαγών του τραπεζικού συστήματος στον κίνδυνο και στην κερδοφορία των ευρωπαϊκών τραπεζών

Abstract

Το θέμα της διπλωματικής εργασίας σχετίζεται με τον ανταγωνισμό, την κερδοφορία και την αστάθεια του τραπεζικού τομέα και κατά πόσο συμβάλουν σε αυτά οι διάφοροι κανονισμοί και οδηγίες που εκδίδει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Είναι αρκετά ενδιαφέρον θέμα διότι όπως είναι γνωστό το τραπεζικό σύστημα αποτελεί την καρδιά της σύγχρονης οικονομίας της αγοράς. Τα τραπεζικά ιδρύματα παρέχουν υπηρεσίες πληρωμών απαραίτητες για όλες τις οικονομικές συναλλαγές, δέχονται τις καταθέσεις των αποταμιευτών, και δανείζουν σε άτομα και επιχειρήσεις για καταναλωτικούς και παραγωγικούς σκοπούς, παίζοντας έτσι καθοριστικό ρόλο για την ανάπτυξη της οικονομίας. Ταυτόχρονα όμως, τα τραπεζικά ιδρύματα είναι ευάλωτα σε τραπεζικούς πανικούς (bank runs) που μπορεί να οδηγήσουν τους καταθέτες σε ταυτόχρονες μαζικές αναλήψεις των καταθέσεων τους, και συνεπώς στην κατάρρευση τους (Diamond and Dybvig 1983, Gorton 1988). Το οικονομικό κόστος από μια τέτοια εξέλιξη είναι ιδιαίτερα αρνητικό αφού δεν περιορίζεται στην τράπεζα που αντιμετωπίζει πρόβλημα, αλλά επεκτείνεται και σε όλους τους συναλλασσόμενους με την τράπεζα αυτή, είτε αυτοί είναι ιδιώτες, επιχειρήσεις, ή άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (Goodhart 2010). Επιπλέον, ο κίνδυνος της μετάδοσης της κρίσης σε άλλους παράγοντες της αγοράς έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, καθώς η αλληλεξάρτηση, ειδικά των μεγάλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, έχει ενταθεί μέσω αυξημένων συναλλαγών και συνεργασιών στην διατραπεζική αγορά, στις αγορές παραγώγων και στα συστήματα πληρωμών (Carletti and Hartmann 2002). Η παρούσα εργασία αναφέρεται στις αλλαγές που επιφέρουν οι ρυθμιστικοί κανόνες μέσω της Βασιλείας ΙΙΙ αλλά και της Βασιλείας ΙΙ στην αντιμετώπιση του κινδύνου των τραπεζών και στην διατήρηση της σταθερότητας του Τραπεζικού Συστήματος στις χώρες της ευρωζώνης και έχει ως βάση μία έρευνα που διεξήχθη στον Καναδά και η οποία αναφέρεται στο κατά πόσο μια ρυθμιστική οδηγία από την Κεντρική Τράπεζα του Καναδά επηρεάζει θετικά ή αρνητικά την πορεία των υπολοίπων τραπεζών της χώρας, κυρίως των εμπορικών, ως προς την μείωση του κινδύνου τους, την διατήρηση της σταθερότητας και την αύξηση της κερδοφορίας τους.