Οι εθνικές αντιτρομοκρατικές πολιτικές στο μικροσκόπιο του Στρασβούργου

Abstract

Κύριος άξονας της μελέτης είναι η ερμηνευτική πορεία που ακολούθησε το Δικαστήριο του Στρασβούργου απέναντι στην υποχρέωση εφαρμογής της ΕΣΔΑ στις υποθέσεις παρέκκλισης λόγω τρομοκρατίας. Σκοπός της εμβάθυνσης είναι να κριθεί, εάν και μέχρι ποιου σημείου συμβαδίζουν οι αντιτρομοκρατικές πολιτικές με το πνεύμα της Σύμβασης, κατά πόσον τα μέτρα καταπολέμησης της τρομοκρατίας μειώνουν ή αυξάνουν τελικά την τρομοκρατική δραστηριότητα, όπως και να αξιολογηθεί ο βαθμός στον οποίο το Δικαστήριο εκπληρώνει την αρμοδιότητά του να εξισορροπήσει το αίτημα για ασφάλεια χωρίς την υπονόμευση του πεδίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αναγκαία στην προσπάθεια αυτή είναι η νομολογιακή εξέταση της ρήτρας παρέκκλισης μέσα από τα παραδείγματα δύο χωρών που έχουν βιώσει επι σειρά ετών κρούσματα τρομοκρατικής δράσης, το Ην. Βασίλειο και την Τουρκία. Ο πόλεμος κατά της διεθνούς τρομοκρατίας, σχεδόν 15 χρόνια μετά την επίσημη κήρυξή του, δεν έχει αποδώσει καρπούς, αποδεικνύοντας πως οι πρακτικές καταπολέμησης που βασίζονται στη βία και η περιστολή των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών στρέφονται τελικά εναντίον του εκζητουμένου, που εν προκειμένω, είναι η ασφάλεια. Η τρομοκρατία δεν εξαλείφεται με τρομοκρατία, είναι πρόβλημα που χρήζει πολιτικής επίλυσης. Το Δικαστήριο αντανακλώντας τις απόψεις πολιτικού φιλελευθερισμού που διαπνέουν την ΕΣΔΑ, επιχειρεί με την παραχώρηση του περιθωρίου εκτίμησης στα κράτη αφενός να τα κρατήσει κοντά στο πνεύμα της Σύμβασης και αφετέρου, να θέσει τα όρια εντός των οποίων μπορεί να ασκείται η αντιτρομοκρατική πολιτική χωρίς να παραγκωνίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Σαφώς οι σκόπελοι που πρέπει να αντιμετωπιστούν είναι πολλοί, αλλά αφορούν πρωτίστως εξωδικαστικούς παράγοντες. Τα κράτη, εγγυητές και συνάμα παραβάτες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι εκείνα που πρέπει να συνδράμουν στην προσπάθεια αυτή σεβόμενα ευλαβικά τα κριτήρια της ρήτρας και τις δικαστικές υποδείξεις προκειμένου να βρεθεί η χρυσή τομή που θα επιτρέψει στη ζυγαριά ανάμεσα στην ελευθερία και την ασφάλεια να ισορροπήσει.