Η επαγγελματική εξουθένωση των Ελλήνων νοσηλευτών και η σχέση της με την σωματική και ψυχική τους υγεία

Abstract

Η επαγγελματική εξουθένωση αποτελεί την σύγχρονη ασθένεια των εργαζομένων στον 21ο αιώνα. Η νοσηλευτική είναι ένα από τα ανθρωπιστικά επαγγέλματα που πλήττονται σημαντικά από το επώδυνο σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης. Μπορεί να χαρακτηριστεί ως το σύνδρομο της σωματικής και ψυχολογικής εξάντλησης του επαγγελματία υγείας. Ο νοσηλευτής χάνει το ενδιαφέρον για τους αρρώστους του, παύει να είναι ικανοποιημένος από την δουλειά του και σχηματίζει αρνητική εικόνα για τον εαυτό του. Το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης δεν έχει αναγνωριστεί ως νόσημα με συγκεκριμένη συμπτωματολογία και για αυτό εμφανίζει δυσκολία στην αναγνώρισή του. Γίνεται αντιληπτό μέσα από συγκεκριμένες συμπεριφορές και στάσεις των νοσηλευτών, που συχνά συνοδεύονται από οργανικά και ψυχοσωματικά συμπτώματα. Για την αντιμετώπιση του συνδρόμου, ο νοσηλευτής καλείται να αναγνωρίσει μόνος του τις αδυναμίες και τα όριά του, ώστε να προλάβει ή να αντιμετωπίσει έγκαιρα τα συμπτώματα. Πρώτος στόχος της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση των αιτιών της επαγγελματικής εξουθένωσης σε ατομικό και οργανωτικό επίπεδο καθώς και της αντιμετώπισής τους. Ο δεύτερος στόχος είναι η διερεύνηση της σχέσης του συνδρόμου με δημογραφικούς, κοινωνικό-οικονομικούς παράγοντες και παράγοντες που αφορούν στις συνθήκες εργασίας. Ο τελευταίος στόχος είναι η διερεύνηση της σχέσης της σωματικής και ψυχικής υγείας των νοσηλευτών με τις τρεις διαστάσεις της επαγγελματικής εξουθένωσης. Αν και η επαγγελματική εξουθένωση είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο, οι παράγοντες που σχετίζονται με το περιβάλλον εργασίας φαίνεται να ασκούν ισχυρότερη στρεσογόνο επίδραση συγκριτικά με τα ατομικά χαρακτηριστικά. Η ύπαρξη επαγγελματικής εξουθένωσης, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της έρευνας, αποτελεί ουσιαστικό δείκτη χαμηλής ποιότητας παροχής υπηρεσιών φροντίδας. Οφείλει η διοίκηση των νοσοκομείων να ενδιαφερθεί, βρίσκοντας αποτελεσματικούς τρόπους χειρισμού των προβλημάτων και εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών στους χρήστες υπηρεσιών υγείας.