Νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και η αντιμετώπιση του φαινομένου στον τραπεζικό κλάδο

Abstract

Η σημερινή κοινωνία η οποία διακατέχεται από την απελευθέρωση των παγκόσμιών αγορών, την αδιάλειπτη μεταφορά κεφαλαίων και εργαζομένων, καθώς και τη ραγδαία διάχυση των τεχνολογικών επιτευγμάτων, βοήθησαν καταλυτικά στην πραγματοποίηση αλλαγών που έως τώρα φάνταζαν αδιανόητες. Ο λόγος γίνεται, για τη γενικότερη μεταστροφή της κοινωνίας, της οικονομίας και της γενικότερης θα λέγαμε ζωής και δράσης των ανθρώπων. Αυτό γιατί, με το άνοιγμα των αγορών κατέστη δυνατόν να επιτευχθεί και το άνοιγμα των κοινωνιών με την παράλληλη μεταστροφή του πολιτισμού μας από τα στενά τοπικά όρια, σε παγκόσμια. Αυτό το γενικότερο κλίμα μεταστροφής, βοηθήθηκε από τα κράτη, τα οποία παρείχαν σημαντική βοήθεια προς τις λεγόμενες πολυεθνικές εταιρείες, οι οποίες περιελάμβαναν οικονομικές, τεχνολογικές και φυσικά νομικές διευκολύνσεις. Επιπρόσθετα, καλό είναι να επισημανθεί το γεγονός ότι, το γενικότερο άνοιγμα των αγορών και ευκολότερη οικονομική διείσδυση από μία χώρα σε μία άλλη, ευνόησε την ανάπτυξη και ταυτόχρονη επέκταση εγκληματικών ενεργειών όπως η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες οικονομικές δραστηριότητες, φαινόμενο που πολλές φορές αναφέρεται και ως ξέπλυμα χρήματος. Σε αυτή τη νοσηρή κατάσταση, συνέβαλλαν καταλυτικά και παράγοντες όπως η διάχυση των νέων τεχνολογιών και φυσικά οι διακρατικές συμφωνίες οι οποίες προέβλεπαν ελευθερία κινήσεων για την οικονομική δράση σε παγκόσμιο επίπεδο πλέον. Με λίγα λόγια, μαζί με τους επιχειρηματίες οι οποίοι ασκούν νόμιμη επιχειρηματική δράση, ευνοούνται στο να επεκτείνουν τη δράση τους και επιχειρηματίες που ασκούν παράνομες οικονομικές δραστηριότητες. Το οργανωμένο έγκλημα, εκτός από τη διάβρωση που επιφέρει σε μία κοινωνία και στα μέλη της, αποτελεί σοβαρή απειλή για την εύρυθμη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, τόσο σε παγκόσμιο, όσο και σε διεθνές επίπεδο. Για τον περιορισμό και τη σταδιακή εξάλειψη του φαινομένου, από την πλευρά τους τα κράτη, σε εθνικό και σε παγκόσμιο επίπεδο, έχουν προβεί στη θέσπιση νόμων, ικανών να αποτελέσουν τροχοπέδη σε αυτές τις δραστηριότητες. Από την πλευρά τους τώρα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, επιχειρούν να αναχαιτίσουν το ξέπλυμα χρήματος, με την εφαρμογή σύγχρονων πληροφοριακών συστημάτων, τη συνεχή εκπαίδευση των υπαλλήλων τους σε ζητήματα οικονομικού εγκλήματος, την εφαρμογή των κανόνων δικαίου του εθνικού αλλά και του παγκόσμιου δικαίου και τέλος με τη συνεχή συνεργασία με άλλα χρηματοοικονομικά ιδρύματα αναφορικά με ζητήματα μετάδοσης γνώσεων στην καλύτερη καταπολέμηση περιπτώσεων οικονομικού εγκλήματος. Στη παρούσα ερευνητική προσπάθεια, επιχειρείται η διερεύνηση της έκτασης του φαινομένου σε εθνικό επίπεδο αλλά και σε διεθνές. Ακόμη, σημαντική βαρύτητα έχει δοθεί, στην ανάλυση των χρησιμοποιούμενων μεθόδων από την πλευρά της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία αποτελεί τον ισχυρότερο τραπεζικό οργανισμό στη χώρα μας. Με γνώμονα όλα τα παραπάνω, επιχειρείται να μελετηθεί ενδελεχώς η παραοικονομία, τα αίτια της και φυσικά να δοθούν σαφείς τρόποι καταπολέμησης της.