Διεθνείς και ευρωπαϊκοί κανονισμοί και στρατηγικές για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τη δραστηριότητα της ναυτιλίας και ιδιωτικές πρωτοβουλίες: η περίπτωση της Μεσογείου

Abstract

H εστίαση στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της ναυτιλίας αυξάνεται συνεχώς, ενώ το ενδιαφέρον των εταιριών μετατοπίζεται από την πρόληψη της θαλάσσιας ρύπανσης σε ευρύτερα παγκόσμια ζητήματα, όπως η αλλαγή του κλίματος και η ποιότητα του αέρα. Στόχος είναι η αποφυγή των μεγάλων διαρροών πετρελαίου και της απόρριψης στερών και υγρών αποβλήτων στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Η πίεση προς τις ναυτιλιακές εταιρίες να είναι αποτελεσματικές από πλευράς κόστους είναι υψηλή, διότι για πολλά χρόνια αποτελούσαν το φθηνότερο τρόπο για τη μεταφορά εμπορευμάτων σε όλο τον κόσμο. Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η ναυτιλία σήμερα είναι η διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ χαμηλού λειτουργικού κόστους και της προστασίας του περιβάλλοντος. Τα θαλάσσια ατυχήματα που έχουν συμβεί σε όλο τον κόσμο έχουν οδηγήσει στην υιοθέτηση κανονισμών και συμβάσεων από οργανισμούς και κυβερνήσεις, όπως οι κώδικες ISM & ISPS και οι συμβάσεις Marpol, Solas, του Λονδίνου και της Ναυτιλιακής Εργασίας. Τα πρότυπα συστημάτων διαχείρισης ISO 9001, ISO 14001, ISO 50001 και OHSAS 18001, έχουν αναπτυχθεί για την αντιμετώπιση των πρακτικών διαχείρισης από την πλευρά του ελέγχου της ποιότητας, των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, της ενεργειακής απόδοσης και των επαγγελματικών κινδύνων για την υγεία. Εκτός από τη συμμόρφωση με όλους τους διεθνείς, περιφερειακούς και τοπικούς κανονισμούς που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος, πολλές ναυτιλιακές εταιρείες έχουν δώσει ιδιαίτερη προσοχή στα περιβαλλοντικά ζητήματα, εντοπίζοντας τις πτυχές του περιβάλλοντος που ενδέχεται να επηρεαστούν από τις εργασίες τους και επιχειρούν να ελαχιστοποιήσουν τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Αρκετές εταιρίες ακολουθούν εθελοντικές εσωτερικές επιθεωρήσεις, όπως οι Vetting Inspections και αξιολoγήσεις των προγραμμάτων διαχείρισης, όπως το πρόγραμμα TMSA και λαμβάνουν πιστοποίηση από νηογνώμονες. . Οι ναυτιλιακές εταιρείες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις περιβαλλοντικές προκλήσεις, όπως η μείωση των εκπομπών του θείου και των οξειδίων του αζώτου, την οικολογική διαχείριση των αποβλήτων και χρησιμοποιημένων ορυκτελαίων, τη βιολογική επεξεργασία των υγρών αποβλήτων, την εξοικονόμηση ενέργειας και πρώτων υλών και την αποφυγή ατυχημάτων, που θα προκαλέσουν μόλυνση του περιβάλλοντος. Ορισμένες ναυτιλιακές εταιρείες λαμβάνουν πρωτοβουλίες για να βοηθήσουν στην προστασία του περιβάλλοντος της Μεσογείου, όπως η χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η υιοθέτηση πρακτικών φιλικών για το περιβάλλον, η περιβαλλοντική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του προσωπικού σε θέματα περιβάλλοντος μέσω της κατάλληλης ενημέρωσης και εκπαίδευσης, αποδεικνύοντας ότι παραμερίζουν την αύξηση του κόστους τήρησης των νέων κανονισμών και προσπαθούν συνεχώς να βελτιώσουν τις περιβαλλοντικές επιδόσεις τους. Πολλοί πλοιοκτήτες, διαχειριστές και σχεδιαστές πλοίων κάνοντας χρήση υπολογιστικών σχεδιαστικών συστημάτων, υπολογίζουν τη βέλτιστη ρευστοδυναμική για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των σκαφών, τη μείωση της χρήσης των καυσίμων, και τον περιορισμό όχι μόνο των εκπομπών αερίων αλλά και του κόστους. Μερικοί από αυτούς έχουν στρέψει την προσοχή τους στα πιο φιλικά 5

προς το περιβάλλον σκάφη. Στην πραγματικότητα, πολλοί σχεδιάζουν ήδη την αύξηση των σκαφών αυτών στη σύνθεση του στόλου τους. Λαμβάνοντας υπόψη τον αυξανόμενο αριθμό του περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένου κοινού, οι πλοιοκτήτες προωθούν τη διαφάνεια και τη βελτίωση των προτύπων για τη ναυτιλία, δεδομένου ότι οι πελάτες δεν ενδιαφέρονται μόνο για την τιμή, την ασφάλεια και την ταχύτητα, αλλά και για παράγοντες όπως οι συνθήκες εργασίας και οι εκπομπές αερίων. Οι εταιρείες που έχουν καλύτερες επιδόσεις σε αυτούς τους τομείς φαίνεται να προτιμούνται από τους πελάτες και τους προμηθευτές. . Οι εταιρείες προσπαθούν να βελτιώσουν το προφίλ τους, επιδιώκοντας συνεχώς τη μεγαλύτερη λειτουργική απόδοση και την προώθηση ενός ανοικτού και ορατού τρόπου διοίκησης, που καθοδηγείται από τα υψηλότερα ηθικά και κοινωνικά πρότυπα. Στόχος τους είναι η προώθηση και η προστασία του περιβάλλοντος μέσω της διατήρησης αυστηρών προτύπων λειτουργίας και πλοήγησης και με την ενθάρρυνση του προσωπικού τους για τη εξεύρεση τρόπων για τη βελτίωσης της προστασίας της ασφάλειας, της ποιότητας και του περιβάλλοντος, έτσι ώστε να μπορούν να διατηρήσουν την ηγετική τους θέση στη διατήρηση των περιβαλλοντικών ισορροπιών.