Η οργανωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών σύμφωνα με την πράσινη βίβλο της Ευρωπαικής Επιτροπής : η περίπτωση του θερμαϊκου κόλπου της Θεσσαλονίκης

Abstract

Οι παράκτιες ζώνες είναι σχετικά εύθραυστα οικοσυστήματα και η άτακτη αστικοποίηση και ανάπτυξη τους, σε συνδυασμό με τουριστικές, αλιευτικές δραστηριότητες και γεωργικές καλλιέργειες, μπορεί να οδηγήσουν σε ραγδαία υποβάθμιση των παράκτιων βιοτόπων και πόρων. Η αυξανόμενη πίεση στο περιβάλλον της παράκτιας ζώνης σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες έχει ως αποτέλεσμα μια ραγδαία μείωση ανοικτών χώρων και φυσικών περιοχών και έλλειψη χώρου για παράκτιες δραστηριότητες.

Ωστόσο, δεν είναι όλες οι επιδράσεις στις παραλίες αποτέλεσμα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Το κλίμα μπορεί να έχει σοβαρές άμεσες και έμμεσες επιδράσεις στο παράκτιο περιβάλλον. Περιστασιακές καταιγίδες μπορεί να έχουν καταστροφικές συνέπειες, ενώ οι έμμεσες επιδράσεις των κλιματικών αλλαγών μαζί με την ανύψωση της θαλάσσιας στάθμης αναμένεται να προκαλέσουν πιθανά σοβαρές καταστροφές σε διάφορες παράλιες περιοχές κατά μήκος πολλών Ευρωπαϊκών ακτών.

Τον Ιούνιο του 2006, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε μια Πράσινη Βίβλο σχετικά με τις διάφορες πτυχές μιας μελλοντικής κοινοτικής θαλάσσιας πολιτικής. Η Πράσινη Βίβλος τονίζει την ταυτότητα και την ηγετική θέση της Ευρώπης στον θαλάσσιο χώρο, την οποία πρέπει να διατηρήσει σε μια περίοδο κατά την οποία οι πιέσεις που ασκούνται στο περιβάλλον απειλούν τη βιωσιμότητα των θαλάσσιων δραστηριοτήτων και έχει ως στόχο την επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης με τη συμφιλίωση της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής διάστασης της αξιοποίησης των πόρων των ωκεανών και των θαλασσών.

Η θαλάσσια πολιτική πρέπει επομένως να αποσκοπεί στην επίτευξη ενός καινοτόμου, ανταγωνιστικού και φιλικού προς το περιβάλλον κλάδου θαλάσσιας οικονομίας συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία μιας ισχυρής, αναπτυσσόμενης, ανταγωνιστικής και βιώσιμης θαλάσσιας οικονομίας, εναρμονισμένης με το θαλάσσιο περιβάλλον. Εκτός από τις θαλάσσιες δραστηριότητες, η προτεινόμενη προσέγγιση αφορά την ποιότητα ζωής στις παράκτιες περιοχές. Στο πλαίσιο αυτό, η Πράσινη Βίβλος ασχολείται με νέα εργαλεία και νέους τρόπους διακυβέρνησης θεμάτων που αφορούν τη θάλασσα.

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η εξέταση του κατά πόσο οι παράκτιες ζώνες της ΕΕ ακολουθούν πολιτική ΟΔΠΖ, η παρουσίαση των εργαλείων και των πολιτικών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διαχείριση των παράκτιων ζωνών, η εξαγωγή συμπερασμάτων για το κατά πόσο τα εργαλεία διαχείρισης παράκτιων ζωνών είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των προβλημάτων και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, αλλά και το εάν υπάρχει κάποιο όργανο-φορέας για τον συντονισμό των ενεργειών αυτών.