Ισλάμ και δύση : το Ισλάμ ως πεδίο πολιτικής έρευνας και παράγοντας διαμόρφωσης των διεθνών σχέσεων

Abstract

Η τρομοκρατική επίθεση της11ης Σεπτεμβρίου 2001 και η άμεση αμερικανική αντίδραση με τον πόλεμο του Αφγανιστάν το 2001 και τον πόλεμο του Ιράκ το 2003 αλλά και ο ευρύτερος «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας», ερμηνεύεται από ολοένα και περισσότερους μουσουλμάνους, ως επίθεση εναντίον του Ισλάμ καθαυτό. Από την πλευρά της η Δύση θεωρεί ότι υφίσταται επίθεση από ένα μονολιθικό εχθρό το Ισλάμ. Παρά τη συχνή επισήμανση στον επιστημονικό και δημόσιο λόγο ότι δεν είναι δυνατό και δεν πρέπει να θεωρούμε ως στερεότυπα θρησκείες και πολιτισμούς, από το 2001 η «σύγκρουση πολιτισμών» μεταξύ του Ισλάμ και της Δύσης φαίνεται να έχει εξελιχθεί σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Γίνεται αντιληπτό το γεγονός ότι Δύση και Ισλάμ περιγράφονται ως δύο κόσμοι αντιθετικοί επειδή πάντα η Δύση, στα μάτια των δυτικών τουλάχιστον, είναι στενά συνδεδεμένοι με τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου, ενώ το Ισλάμ είναι εγγενώς αντιδημοκρατικό, βίαιο και καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτή η ατυχής εξέλιξη έχει σκληρύνει τις εκατέρωθεν απόψεις και τις ταυτότητες, ενώ οι πρόσφατες εξελίξεις χρησιμοποιούνται ώστε να επιβεβαιώνεται αυτή η άποψη. Το θέμα της συγκεκριμένης εργασίας επιλέχθηκε λόγω της σημαντικής επιρροής τόσο στις διεθνείς σχέσεις όσο και στην εξέλιξη της παγκόσμιας ασφάλειας. Ένας πόλεμος, αυτός του Αφγανιστάν συνεχίζει να λαμβάνει χώρα ανάμεσα στους δύο κόσμους, ενώ ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ έθεσε σαν κύριο στόχο της εξωτερικής του πολιτικής να σταματήσει τον κύκλο της υποψίας και της διχόνοιας. Παράλληλα οι ισλαμιστές εξτρεμιστές έχουν γίνει περισσότερο ενεργοί, τόσο στο διεθνικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, αυξάνοντας τα χτυπήματα αλλά και την κοινωνική τους απήχηση. Αυτό έχει πλήξει κάθε προσπάθεια συμφιλίωσης του Ισλάμ τόσο με τις διεθνείς αρχές αλλά και ειδικότερα με τα δυτικά κράτη.