Εργαστήριο δεξιοτήτων για την ψηφιακή ταυτότητα και την υπεύθυνη συμμετοχή στα κοινωνικά δίκτυα

Abstract

Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία παρουσιάζει τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση ενός Εργαστηρίου Δεξιοτήτων με θέμα την ψηφιακή ταυτότητα και την υπεύθυνη συμμετοχή στα κοινωνικά δίκτυα, το οποίο απευθύνεται σε μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Σε μια εποχή όπου οι έφηβοι διαμορφώνουν την κοινωνική τους εικόνα κυρίως διαδικτυακά, η ανάπτυξη κριτικού ψηφιακού γραμματισμού και υπεύθυνης διαδικτυακής συμπεριφοράς είναι απαραίτητη για την αποφυγή φαινομένων παραπληροφόρησης, διαδικτυακών συγκρούσεων και απώλειας ιδιωτικότητας. Το εργαστήριο σχεδιάστηκε σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) για τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, αξιοποιώντας βιωματικές και συνεργατικές προσεγγίσεις, διαθεματικά σενάρια και ψηφιακά εργαλεία, με στόχο την ανάπτυξη ήπιων δεξιοτήτων και την υπεύθυνη συμμετοχή των μαθητών/τριών στον ψηφιακό κόσμο. Ο σχεδιασμός αντλεί έμπνευση από διεθνή πλαίσια δεξιοτήτων του 21ου αιώνα (4Cs: κριτική σκέψη, επικοινωνία, συνεργασία, δημιουργικότητα). Επιδιώκεται, επιπλέον, η ενίσχυση της ψηφιακής υπευθυνότητας, της αυτογνωσίας, της ενσυναίσθησης και της δημιουργικής έκφρασης. Η δομή περιλαμβάνει πέντε θεματικές ενότητες, που καλύπτουν ζητήματα όπως η κατανόηση λειτουργίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η αυτογνωσία και η αναγνώριση της ψηφιακής ταυτότητας, η διάκριση μεταξύ ψηφιακής και πραγματικής εικόνας, η κριτική σκέψη γύρω από το περιεχόμενο που δημοσιεύεται στα μέσα και πως αυτό επηρεάζει τη ψηφιακή φήμη και η διαχείριση διαδικτυακών συγκρούσεων. Οι δραστηριότητες συνδυάζουν βιωματική, συνεργατική και διαθεματική μάθηση με τη χρήση σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων (Google Classroom, Canva, Padlet, Mentimeter, Google Docs), επιλεγμένων ώστε να ενισχύουν την αλληλεπίδραση, τη συνεργασία και τη δημιουργικότητα των μαθητών/τριών. Η αξιολόγηση βασίζεται σε διαμορφωτικές και περιγραφικές μεθόδους, συμπεριλαμβανομένων αυτοαξιολόγησης και portfolio, προωθώντας τον αναστοχασμό και την ενεργό εμπλοκή. Τα αναμενόμενα αποτελέσματα περιλαμβάνουν τη βελτίωση της ικανότητας των μαθητών/τριών να αξιολογούν πληροφορίες, να διαχειρίζονται την ψηφιακή τους φήμη και να αλληλοεπιδρούν με σεβασμό και υπευθυνότητα στον ψηφιακό χώρο.