Ο μισαλλόδοξος λόγος στο διαδίκτυο και ζητήματα ως προς την ανίχνευση μισαλλόδοξου λόγου

Abstract

Η παρούσα εργασία εξετάζει το φαινόμενο του μισαλλόδοξου λόγου στο διαδίκτυο, εστιάζοντας στις νομικές και τεχνολογικές προκλήσεις που ανακύπτουν κατά την ανίχνευση και την αντιμετώπισή του. Κεντρικός άξονας προβληματισμού αποτελεί η στάθμιση μεταξύ της συνταγματικά κατοχυρωμένης ελευθερίας της έκφρασης και της υποχρέωσης προστασίας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας από φαινόμενα διαδικτυακού μίσους. Η μεθοδολογία συνίσταται σε βιβλιογραφική έρευνα, με παράλληλη ανάλυση τεχνολογικών εργαλείων εντοπισμού ρητορικής μίσους. Στο πρώτο κεφάλαιο αναλύεται η ελευθερία της έκφρασης υπό το πρίσμα του εθνικού, ενωσιακού και διεθνούς δικαίου, με έμφαση στους περιορισμούς που επιβάλλονται όταν συγκρούεται με φαινόμενα μισαλλοδοξίας. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις ιδιαιτερότητες του διαδικτύου και στον ρόλο των αλγορίθμων στη ροή πληροφορίας. Το δεύτερο κεφάλαιο εστιάζει στον εννοιολογικό και νομικό προσδιορισμό του μισαλλόδοξου λόγου, αναδεικνύοντας τη δυσχέρεια καθιέρωσης ενιαίου ορισμού και παρουσιάζοντας την ερμηνευτική προσέγγιση του ΕΔΔΑ, κυρίως υπό το φως των άρθρων 10 και 17 της ΕΣΔΑ. Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζονται η ψηφιακή του διάσταση και ο ρόλος των πλατφορμών που ευνοούν τη διάδοσή του. Στο τρίτο κεφάλαιο, παρουσιάζεται το διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό ρυθμιστικό πλαίσιο, με έμφαση στη νομολογία του Αρείου Πάγου, ενώ το τέταρτο κεφάλαιο αναλύει τις τεχνολογικές λύσεις για την ανίχνευση μισαλλόδοξου περιεχομένου, ιδίως μέσω τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης, επισημαίνοντας τα εγγενή μειονεκτήματα, όπως η περιορισμένη ακρίβεια και η αδυναμία αποτίμησης συμφραζομένων. Τα ευρήματα της μελέτης αναδεικνύουν τόσο τα ερμηνευτικά και πρακτικά κενά του ισχύοντος νομικού πλαισίου όσο και τις περιορισμένες δυνατότητες των τεχνολογικών εργαλείων. Η εργασία καταλήγει σε προτάσεις πολιτικής που περιλαμβάνουν τη συνδυασμένη αξιοποίηση νομικών, τεχνολογικών και εκπαιδευτικών εργαλείων, την ενίσχυση της διαφάνειας των αλγορίθμων και την προώθηση διαλειτουργικών μηχανισμών συνεργασίας μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, με σεβασμό στα θεμελιώδη δικαιώματα. Η διεπιστημονική αυτή προσέγγιση κρίνεται αναγκαία για την αποτελεσματική καταπολέμηση του φαινομένου, σύμφωνα με τα σύγχρονα ακαδημαϊκά και ρυθμιστικά πρότυπα.