Το φαινόμενο της παραοικονομίας στην Ελλάδα

Abstract

Η κυριότερη πηγή εσόδων ενός σύγχρονου κράτους είναι η φορολογία, καθώς μέσω αυτής, καλύπτονται σχεδόν όλες οι δαπάνες του. Η παραοικονομία, μαζί με τη φοροδιαφυγή και τη διαφθορά, αποτελούν, δυστυχώς, μια νοσηρή πραγματικότητα κι ένα πρόβλημα υπαρκτό κι εμφανές, το οποίο καλείται να αντιμετωπίσει καθημερινά το σύγχρονο ελληνικό κράτος. Στην παρούσα διπλωματική εργασία, πραγματοποιείται μία εκτενής μελέτη του φορολογικού συστήματος του σύγχρονου κράτους της Ελλάδας, το οποίο τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, καλείται να αντιμετωπίσει καθημερινά τις επιπτώσεις της παραοικονομίας στην οικονομία του. Ως ένα μέτρο αντιμετώπισης της οικονομικής ύφεσης και της ανάγκης κάλυψης των δημοσίων χρεών, ήταν οι αλλεπάλληλες μεταβολές στο φορολογικό σύστημα της χώρας. Οι εν λόγω μεταρρυθμίσεις, συμπεριλάμβαναν, μεταξύ άλλων, την αναπροσαρμογή των φορολογικών συντελεστών και την κατάργηση κάποιων ελαφρύνσεων και φοροαπαλλαγών που ίσχυαν παλαιότερα. Ένα πιο «αυστηρό» φορολογικό πλαίσιο, λοιπόν, σε συνδυασμό με την οικονομική ύφεση των τελευταίων ετών, όξυναν το φαινόμενο της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας στην Ελλάδα. Σκοπός, λοιπόν, της παρούσας μελέτης είναι, αρχικά, η κατανόηση του φαινομένου της παραοικονομίας, σε συνδυασμό με την φοροδιαφυγή και τη διαφθορά, αλλά και η αναζήτηση των ουσιαστικών αιτιών της. Αναλύονται οι συνέπειες αλλά και οι τρόποι αντιμετώπισης του φαινομένου, επισημαίνοντας τα τρωτά σημεία και τις δυσλειτουργίες του, ενώ πραγματοποιείται και μία σύγκριση μεταξύ των φορολογικών συστημάτων άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε βασίστηκε στη βιβλιογραφική μελέτη, ελληνικών και ξενόγλωσσων βιβλιογραφικών πηγών, αλλά και στη μελέτη προγενέστερων συγκριτικών ερευνών.