Η συμπεριφορά των επενδυτών σε περιόδους κρίσης

Abstract

Η έννοια της κρίσης εμφανίζεται ήδη από τα αρχαία χρόνια και συνδέεται με τις αποφάσεις των ανθρώπων υπό συνθήκες πίεσης και δυσκολίας, με σκοπό τον καθορισμό ενός γεγονότος. Κύρια χαρακτηριστικά της κρίσης είναι η αβεβαιότητα, ο κίνδυνος και ο φόβος, ενώ η ψυχολογική της διάσταση δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα στους ανθρώπους. Παρά την αρνητική της φύση, η κρίση ενέχει και μία θετική διάσταση, καθώς ιστορικά έχει αναδειχθεί ως περίοδος ευκαιριών και βελτιστοποίησης συνθηκών. Στην παγκόσμια ιστορία έχουν καταγραφεί πολλές κρίσεις που επηρέασαν οικονομικά τις κοινωνίες και τους πολιτισμούς. Η πιο πρόσφατη κρίση, που προκάλεσε σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες, είναι αυτή της πανδημίας του Covid 19. Στην παρούσα εργασία εστιάζουμε στη σημασία της κρίσης ως οικονομική έννοια, η οποία χαρακτηρίζεται από κυκλικότητα και επαναλαμβανόμενη εμφάνιση. Όσον αφορά τις επενδύσεις, είναι προφανές ότι οι άνθρωποι δεν είναι πάντα ορθολογικοί στις αποφάσεις που λαμβάνουν για την επίτευξη των επενδυτικών τους στόχων, ιδιαίτερα σε περιόδους αβεβαιότητας. Αυτές οι μη ορθολογικές αποφάσεις, που οφείλονται σε ψυχολογικούς παράγοντες, μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τις επενδυτικές στρατηγικές, την πορεία των αγορών αλλά και μία ολόκληρη οικονομία. Η Συμπεριφορική Χρηματοοικονομική προσφέρει σημαντικές γνώσεις για την κατανόηση των μη ορθολογικών συμπεριφορών των ανθρώπων και για τον τρόπο με τον οποίο αυτές επηρεάζουν τις επενδυτικές αποφάσεις και τις συνθήκες των αγορών. Επιπλέον, βοηθά στην κατανόηση του πώς οι εν λόγω συμπεριφορές μπορούν να οδηγήσουν σε περιόδους αυξημένης αβεβαιότητας και κινδύνου και στο πώς αντιδρούν οι επενδυτές υπό τέτοιες συνθήκες. Μέρος της παρούσας διπλωματικής εργασίας επικεντρώνεται στην εμπειρική διερεύνηση των κυριότερων συμπεριφορικών σφαλμάτων και στην επίδρασή τους στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων κατά τη διάρκεια κρίσεων. Σκοπός της έρευνας είναι η διερεύνηση της συσχέτισης συγκεκριμένων συμπεριφορικών σφαλμάτων με τις επενδυτικές αποφάσεις των ιδιωτών επενδυτών. Η έρευνα βασίστηκε στη συλλογή δεδομένων μέσω ερωτηματολογίου και στην ανάλυση αυτών με τη χρήση στατιστικών εργαλείων. Τα αποτελέσματα αποδεικνύουν ότι ορισμένα σφάλματα, όπως η γνωστική ασυμφωνία και το σφάλμα αντιπροσωπευτικότητας, επηρεάζουν σημαντικά τις αποφάσεις των επενδυτών σε περιόδους αβεβαιότητας. Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν εν μέρει τη θεωρία της Συμπεριφορικής Χρηματοοικονομικής και υπογραμμίζουν την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα.