Συγκριτική μελέτη ανάλυσης κύκλου ζωής συμβατικής και εναλλακτικής παραγωγής σίτου

Abstract

Η ανάλυση των ενδεχόμενων περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την παραγωγή σιταριού δεν έχει λάβει αρκετή προσοχή μέχρι σήμερα, ειδικά στην Ελλάδα. Η σημασία αυτής της αξιολόγησης γίνεται επιτακτική, δεδομένης της ταχείας ανάπτυξης της καλλιέργειας σιτηρών παγκοσμίως και των εντατικών πρακτικών που συχνά εφαρμόζονται. Η συγκεκριμένη εργασία αφορά την Ανάλυση Κύκλου Ζωής (ΑΚΖ) της παραγωγής σιταριού στην περιοχή του Κρόκου Κοζάνης με στόχο την αποτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της συμβατικής καλλιέργειας σιταριού σε σύγκριση με την εφαρμογή δύο εναλλακτικών γεωργικών πρακτικών, τη λίπανση ακριβείας και την ακαλλιέργεια. Η μεθοδολογία της εργασίας βασίζεται στη συλλογή πρωτογενών δεδομένων από τον παραγωγό μέσω ερωτηματολογίου. Τα όρια του συστήματος περιλαμβάνουν όλη τη γεωργική παραγωγή, ξεκινώντας από την προετοιμασία του αγρού και καταλήγοντας στη συγκομιδή του τελικού προϊόντος ακολουθώντας την προσέγγιση «από την κούνια στην πύλη». Η λειτουργική μονάδα είναι το 1 εκτάριο καλλιέργειας σιταριού. Η μελέτη υλοποιήθηκε με το λογισμικό SimaPro, καταγράφοντας αναλυτικά τις πρώτες ύλες, τις διαδικασίες καλλιέργειας, τις μεταφορές και τις καταναλώσεις διαφόρων εισροών. Χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος ReCiPe 2016, τόσο σε επίπεδο μέσου σημείου όσο και τελικού σημείου. Διαπιστώθηκε ότι η λίπανση, η φυτοπροστασία και η σπορά, είναι οι διεργασίες με τη μεγαλύτερη επιβάρυνση στις κατηγορίες περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Συγκρίνοντας τις τρεις μεθόδους καλλιέργειας, η διαδικασία με τη μικρότερη επιβάρυνση είναι η καλλιέργεια χωρίς κατεργασία εδάφους, ακολουθούμενη από τη λίπανση ακριβείας, ενώ η συμβατική καλλιέργεια παρουσιάζει τη σημαντικότερη επιβάρυνση. Η ολοκλήρωση της μελέτης περιλαμβάνει τη διεξαγωγή μιας ανάλυσης ευαισθησίας, με σκοπό να αξιολογηθεί πώς οι διαφορετικές ποσότητες λιπασμάτων επηρεάζουν τα αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, έγινε σύγκριση μεταξύ της αρχικής ποσότητας λιπάσματος που χρησιμοποιούσε ο γεωργός και πιθανών μειώσεων αυτής κατά 20%, 30% και 50% προβάλλοντας την ανάλογη επίπτωση στην περιβαλλοντική επιβάρυνση.