Η ευρωπαϊκή διάσταση της κλιματικής αλλαγής : ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και το ενεργειακό μέλλον της Ελλάδος

Abstract

Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η παρουσίαση των ευρωπαϊκών πολιτικών, ψηφισμάτων και δράσεων σχετικά με το περιβάλλον, την ενέργεια και το ανησυχητικό φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής. Έμφαση δίνεται στη χρησιμότητα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στο ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας τους, ενώ επιχειρείται η καταγραφή ορισμένων σκέψεων και προτάσεων σχετικά με το ενεργειακό μέλλον της Ελλάδος. Η εργασία χωρίζεται σε τρία (3) κυρίως κεφάλαια με επιμέρους ενότητες και η χρησιμοποιούμενη μεθοδολογία βασίζεται στην ερευνητική - βιβλιογραφική προσέγγιση. Τα ερευνητικά ερωτήματα σχετίζονται με το πώς αντιλαμβάνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση την κλιματική αλλαγή, το κατά πόσο οι κυρίαρχες μορφές ανανεώσιμης ενέργειας μπορούν να εξασφαλίσουν ενεργειακή αυτονομία και ποιος είναι ο ρόλος της Ελλάδος στη νέα ενεργειακή τάξη πραγμάτων. Το κυριότερο επιχείρημα της παρούσας εργασίας είναι ότι η ενέργεια και το κλίμα διαδραματίζουν εξαιρετικά καθοριστικό ρόλο στη χάραξη και υιοθέτηση των ευρωπαϊκών πολιτικών, ενώ αναμφισβήτητα θα κυριαρχούν στην πολιτική ατζέντα των επόμενων ετών. Το βασικότερο συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι η παραγωγή ενέργειας οφείλει να απεγκλωβιστεί από τα παραδοσιακά ορυκτά καύσιμα και να στρέψει την προσοχή της αποκλειστικά στις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας. Αναφορικά με την ενεργειακή αυτονομία της Ελλάδος κρίνεται ότι είναι ένα έργο εξαιρετικά δύσκολο για να υλοποιηθεί στο άμεσο μέλλον, ωστόσο η μείωση της εξάρτησης εισαγωγών ενέργειας μπορεί να επιτευχθεί.

Χωρίς καμία αμφιβολία, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 ανέτρεψε τα δεδομένα σε πολλούς τομείς, με τις ενεργειακές επιπτώσεις στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να γίνονται φανερές ήδη από τους πρώτους μήνες της σύγκρουσης. Ωστόσο, η ενεργειακή κρίση προϋπήρχε ως φαινόμενο ήδη από τα τέλη του 2020, με πολλούς ακαδημαϊκούς και ειδικούς να κρούουν από τότε τον «κώδωνα του κινδύνου» για εκτόξευση των ενεργειακών τιμών μέσα στο επόμενο διάστημα. Δυστυχώς, οι εκτιμήσεις τους βγήκαν αληθινές, καθώς η Ευρώπη ήρθε αντιμέτωπη με την μεγαλύτερη ενεργειακή κρίση των τελευταίων ετών, η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με ολικό και συλλογικό ανασχεδιασμό, τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε εθνικό επίπεδο. Η Ελλάδα με τη σειρά της καλείται να ανταποκριθεί στις σύγχρονες αυτές προκλήσεις και να διαμορφώσει την ενεργειακή της πολιτική, έχοντας ως στόχο την επίτευξη βιωσιμότητας και ενεργειακής ασφάλειας.