Κοινωνικοοικονομικές ανισότητες και υγεία κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας Covid-19 στην Ευρώπη

Abstract

Η αναχαίτιση της πανδημίας Covid-19 συμπεριέλαβε μία σειρά μέτρων, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα την μείωση του εισοδήματος μέρους του πληθυσμού γεγονός, που εικάζεται ότι οδήγησε στην αύξηση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων. Οι παρατεταμένες περίοδοι lockdown εφαρμόστηκαν ως μέτρο περιορισμού της πανδημίας σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες με διαφορετική αυστηρότητα και διάρκεια. Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως στόχο την διερεύνηση ύπαρξης κοινωνικών και οικονομιών ανισοτήτων εξαιτίας των μέτρων κατά της πανδημίας στη διάρκεια του πρώτου κύματος και αν οι ανισότητες αυτές είχαν επίπτωση στην χρήση υγειονομικής περίθαλψης και στην υγεία ενός δείγματος ατόμων ηλικίας 50 ετών και άνω. Για τον σκοπό αυτό αξιοποιούνται πληροφορίες από το όγδοο κύμα της πανευρωπαϊκής έρευνας SHARE που αφορά τον Covid-19 (Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe). Τα χαρακτηριστικά που εξετάζονται είναι δημογραφικά, κοινωνικά και οικονομικά, καθώς και χαρακτηριστικά σωματικής και ψυχικής υγείας. Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζονται γενικές πληροφορίες και ορισμοί που αφορούν την έννοια της κοινωνικοοικονομικής ανισότητας , της νοσηρότητας, της θνησιμότητας, καθώς και την σχέση του κοινωνικού και οικονομικού επιπέδου με το εισόδημα, το μορφωτικό επίπεδο και την υγεία. Στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύεται η πανδημία Covid-19 και η σύνδεση αυτής με την όξυνση των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων όσoν αφορά το εισόδημα και την κοινωνική θέση, εξαιτίας του lockdown που επιβλήθηκε. Για την ανάλυση των δεδομένων της έρευνάς SHARE γίνεται χρήση του στατιστικού πακέτου SPSS. Ειδικότερα, στο τρίτο κεφάλαιο λαμβάνει χώρα η μονοδιάστατη περιγραφική ανάλυση των μεταβλητών ενδιαφέροντος. Στη συνέχεια, στο τέταρτο κεφάλαιο εξετάζεται μέσω της διδιάστατης ανάλυσης αν και σε τι βαθμό σχετίζεται η μεταβολή υγείας, η λήψη ιατρικής περίθαλψης και η μεταβολή τους αισθήματος κατάθλιψης των ερωτηθέντων με δημογραφικούς και κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες. Στο πέμπτο κεφάλαιο, πραγματοποιείται περαιτέρω διερεύνηση των τριών μεταβλητών υγείας μέσω μοντέλων διωνυμικής και πολυωνυμικής λογιστικής παλινδρόμησης με σκοπό να αξιολογηθεί η στατιστική σημαντικότητα της επιρροής που ασκούν οι δημογραφικοί και κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες σε αυτές. Το έκτο κεφάλαιο αποτελεί την κατακλείδα της παρούσας εργασίας, στο οποίο καταγράφονται τα κυριότερα συμπεράσματα της έρευνας. Πιο συγκεκριμένα, άτομα που έκαναν χρήση των αποταμιεύσεων τους παρουσίασαν χειροτέρευση της υγείας τους σε σχέση με όσους δεν προέβησαν σε αυτή την ενέργεια. Οι γυναίκες παρουσίασαν εντονότερα χειροτέρευση σωματικής και ψυχικής υγείας συγκριτικά με τους άνδρες. Τέλος, σε χώρες της νότιας Ευρώπης οξύνθηκαν περισσότερο οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες στον τομέα της υγείας σε σχέση με χώρες της βόρειας Ευρώπης.