Η μετάλλαξη της τρομοκρατίας με τη χρήση του κυβερνοχώρου : η περίπτωση της ισλαμικής τρομοκρατίας

Abstract

Η παρούσα διατριβή με τίτλο «Η μετάλλαξη της τρομοκρατίας με τη χρήση του κυβερνοχώρου: η περίπτωση της ισλαμικής τρομοκρατίας», ερευνά το φαινόμενο της κυβερνοτρομοκρατίας και εάν οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) επηρεάζουν την τρομοκρατία. Στόχος είναι να εντοπιστεί ο αντίκτυπος που έχουν αυτές οι τεχνολογίες στον επιχειρησιακό τρόπο δράσης της τρομοκρατίας. Η διατριβή υιοθετεί μια ολιστική προσέγγιση, που εξετάζει το πώς η τρομοκρατία και ο κυβερνοχώρος αλληλοεπιδρούν και σε ποιον βαθμό. Το θεωρητικό υπόβαθρο της διατριβής είναι βασισμένο στη κυματική θεωρία του Rapoport, «Τα τέσσερα κύματα της μοντέρνας τρομοκρατίας». Η κυματική θεωρία χρησιμοποιείται για να διερευνηθεί το κατά πόσο η κυβερνοτρομοκρατία συνιστά το πέμπτο κύμα τρομοκρατίας. Ο Rapoport υποστηρίζει ότι κάθε κύμα τρομοκρατίας είναι ένας κύκλος δραστηριοτήτων, με διαφορετικές τεχνικές, μέσα, δρώντες και επιχειρησιακό τρόπο δράσης. Συνεπώς, το φαινόμενο της εξελικτικής πορείας της τρομοκρατίας σε επιχειρησιακό επίπεδο, γίνεται σύμφωνα με τη παραπάνω θεωρία. Η δημιουργία ενός στέρεου θεωρητικού υποβάθρου σχετικά με την κυβερνοτρομοκρατία, είναι αναγκαία για να υπάρχει μια ολιστική προσέγγιση του φαινομένου. Το εμπειρικό μέρος της διατριβής βασίζεται στη μελέτη του ευρύτερου φάσματος των δραστηριοτήτων στον κυβερνοχώρο που αφορούν την Al Qaeda και το ISIS. Η ανάλυση των εμπειρικών τους δεδομένων γίνεται σύμφωνα με το μοντέλο «Ψηφιακή Τζιχάντ», για να εντοπιστεί η εξελικτική τους πορεία σε επιχειρησιακό επίπεδο. Σημαντική αναφορά γίνεται στη θεωρία της ασφαλειοποίησης του κυβερνοχώρου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον τρόπο αντιμετώπισης της κυβερνοτρομοκρατίας. Μέσω της εξέτασης του θεωρητικού πλαισίου και των εμπειρικών δεδομένων, η διατριβή καταλήγει ότι επιβεβαιώνονται ορισμένα μόνο από τα κριτήρια της θεωρίας του Rapoport. Συγκεκριμένα, ως προς το ιδεολογικό υπόβαθρο, που χαρακτηρίζει το κάθε κύμα, οι περιπτωσιολογικές μελέτες της Al Qaeda και του ISIS, τοποθετούνται στο Θρησκευτικό κύμα τρομοκρατίας. Ως προς τα υπόλοιπα κριτήρια, τα οποία είναι η χρήση βίας ή απειλή χρήσης βίας για περάτωση πολιτικών στόχων, ο διεθνής χαρακτήρας και ο αντίκτυπος των δράσεων τους, η ύπαρξη του κύματος μετά από ένα καταλυτικό γεγονός (π.χ. η τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, οι στρατιωτικές επεμβάσεις σε Αφγανιστάν 2001 και σε Ιράκ 2003, ο «Πόλεμος κατά της τρομοκρατίας»), η χρήση της τεχνολογίας ως μέσο και τέλος η δημιουργία μιας νέας πολιτικής πραγματικότητας (ίδρυση Χαλιφάτου), η Al Qaeda και το ISIS τοποθετούνται στο πέμπτο κύμα τρομοκρατίας.