Η επίδραση της οικονομικής επίδοσης στην χρηματιστηριακή απόδοση : μια οικονομετρική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών σε ελληνικές εισηγμένες εταιρείες

Abstract

Τους τελευταίους αιώνες, που τα Χρηματιστήρια Αξιών ανά τον κόσμο κυριαρχούν στην οικονομική ζωή, έχουν διεξαχθεί πολλές έρευνες και μελέτες για τον τρόπο με τον οποίο οι επενδυτές μπορούν να προβλέψουν με ασφάλεια τις Χρηματιστηριακές αποδόσεις, ώστε να προβούν στις κατάλληλες επενδύσεις. Οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τις τιμές των μετοχών είναι πολλοί και πολυποίκιλοι, όπως η φάση του οικονομικού κύκλου στον οποίο βρίσκεται η παγκόσμια ή μια εθνική οικονομία, η οικονομική κατάσταση ενός κλάδου, οι κερδοσκοπικές κινήσεις διάφορων επενδυτών, μέχρι και φαινομενικά άσχετες καταστάσεις, όπως οι καιρικές συνθήκες. Παρ’ όλα αυτά, η οικονομική επιστήμη και έρευνα δεν έχει προσδιορίσει, ακόμα, με ακρίβεια όλους τους παράγοντες, τη δυναμική με την οποία ασκούν επίδραση και τη χρονική στιγμή κατά την οποία ο κάθε αυτός παράγοντας μπορεί να επιδράσει πιο αποφασιστικά σε σχέση με άλλους. Ο σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να διαπιστωθεί ποιες οικονομικές παράμετροι μιας εισηγμένης επιχείρησης στο ΧΑΑ αντικατοπτρίζονται στην τιμή των μετοχών της. Αυτές οι οικονομικές παράμετροι υπολογίζονται με τη χρήση των αριθμοδεικτών αυτών των επιχειρήσεων. Η σημαντικότητα της μελέτης έγκειται στο γεγονός ότι δύναται να αποδείξει την εγκυρότητα των αριθμοδεικτών ως ανεξάρτητες μεταβλητές στην πρόβλεψη της τιμής της μετοχής των εισηγμένων εταιρειών στο ΧΑΑ. Σύμφωνα με τον Martani: «Οι λογιστικές πληροφορίες των οικονομικών εκθέσεων μπορούν να περιγράψουν την κατάσταση της επιχείρησης. Οι οικονομικές εκθέσεις επηρεάζονται από δύο παράγοντες: τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων και το λογιστικό σύστημα που υιοθετούν οι επιχειρήσεις». Υπάρχουν πολλές έρευνες σε σχέση με την αξία των οικονομικών πληροφοριών (τόσο ετήσιες όσο και ενδιάμεσες εκθέσεις). Ορισμένες έρευνες μελετούν τις λογιστικές πληροφορίες για την πρόβλεψη της μελλοντικής οικονομικής απόδοσης των επιχειρήσεων, όπως τα κέρδη και την ανάπτυξη (Lev Trigrajan, 1993), ενώ άλλες έρευνες μετρούν την επίδραση των λογιστικών πληροφοριών στην τιμή της μετοχής (Abarbanell & Bushee, 1998). Χρησιμοποιήθηκε η βάση δεδομένων της ιστοσελίδας capital.gr ώστε να αντληθούν τα δεδομένα για τις τιμές των μετοχών των συγκεκριμένων επιχειρήσεων διαχρονικά. Για τους αριθμοδείκτες χρησιμοποιήθηκαν οι οικονομικές καταστάσεις των επιχειρήσεων για τα δέκα οικονομικά έτη, όπως αυτές έχουν δημοσιευτεί και σε δεύτερη φάση υπολογίστηκαν αυτοί, σε υπολογιστικά φύλλα (Excel) με βάση αριθμητικές σχέσεις ανά αριθμοδείκτη, όπως αυτές περιγράφονται στο Κεφάλαιο 1. Έγινε ανάλυση “panel data” δεδομένων μέσω του οικονομετρικού προγράμματος “Eviews 11 SV” και χρησιμοποιήθηκε πολλαπλή παλινδρόμηση. Τέλος, έγιναν όλα τα απαραίτητα τεστ για panel data. Η παρούσα μελέτη σχετίζεται με παλιότερες μελέτες αναφορικά με τη σχέση μεταξύ αριθμοδεικτών και χρηματιστηριακών αποδόσεων και πώς οι τελευταίες μπορούν να προβλεφθούν με βάση την αριθμητική διαμόρφωση των αριθμοδεικτών. Γίνεται ανασκόπηση μελετών που εκτείνονται χρονικά από την δεκαετία του 1960 έως και σήμερα. Χωρίς να έχει μελετηθεί το σύνολο της πλούσιας σχετικής βιβλιογραφίας, αλλά ένα μικρό σχετικά κομμάτι της, συμπεραίνεται ότι το ζήτημα έχει απασχολήσει κυρίως όσον αφορά στην οικονομία των ΗΠΑ και χωρών της Άπω Ανατολής, και λιγότερο για τις Ευρωπαϊκές Οικονομίες. Πολύ λιγότερο η οικονομολογική κοινότητα έχει ασχοληθεί με την ελληνική οικονομία και τις εταιρείες που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, κάτι που σχετίζεται και με το μέγεθος της ελληνικής οικονομίας. Επιδιώκεται μέσω των αριθμοδεικτών να αποτυπωθεί η επίδραση πραγματικών μεγεθών που αυτοί αντιπροσωπεύουν και όχι μόνο το πώς αυτοί χρησιμοποιούνται ως πηγές χρηματοοικονομικής πληροφόρησης. Δηλαδή πώς επιδρά η κερδοφορία – διαφόρων ειδών- και συνολικά η οικονομική επίδοση. Αυτός είναι ο λόγος που λαμβάνεται υπόψιν η τιμή της μετοχής την ημερομηνία λήξης του οικονομικού έτους και όχι η ημερομηνία δημοσίευσης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Πρέπει να ληφθεί ως παράγοντας που αντεπιδρά στα παραπάνω το γεγονός ότι στους αριθμοδείκτες αντικατοπτρίζονται λογιστικά κέρδη και εν γένει λογιστικά μεγέθη και όχι οικονομικά. Τέλος, γίνεται προσπάθεια να εξαχθούν συμπεράσματα σε σχέση με τρία οικονομικά μεγέθη: ένταση κεφαλαίου, παραγωγικότητα της εργασίας και προστιθέμενη αξία, καθώς και την επίδρασή τους στην τιμή της μετοχής. Τα συγκεκριμένα μεγέθη χρησιμοποιούνται στην προσπάθεια να βγουν γενικότερα μακροοικονομικά συμπεράσματα, αλλά με βάση τα οικονομετρικά υποδείγματα δεν έχουν τέτοια επίδραση ώστε να επηρεάσουν την τιμή της μετοχής.