Ελληνικές τράπεζες και μη εξυπηρετούμενα δάνεια: στρατηγική και ποιότητα

Abstract

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η αποτύπωση και η μελέτη όλων των προσδιοριστικών παραγόντων των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, καθώς και η μελέτη της σωρευτικής επίλυσης του προβλήματος αυτού μέσω της στρατηγικής επιλογής των τιτλοποιήσεων. Τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα αποτελούν ένα φαινόμενο που έχει μεγάλη επιρροή σε πολλούς τομείς μιας κοινωνίας, γεγονός που καθιστά την επίλυσή του ως ζήτημα μείζονος σημασίας. Το πρόβλημα των κόκκινων δανείων, όπως αλλιώς ονομάζονται τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, καθώς ιδιαίτερα την προηγούμενη δεκαετία απασχόλησε πάρα πολλές χώρες ανά τον κόσμο, ενώ δεν είναι λίγες οι χώρες εκείνες που ταλαιπωρούνται από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ακόμη και σήμερα. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται αρχικά ορισμένες έννοιες και τεχνικές τόσο της στρατηγικής όσο και του στρατηγικού management, με ιδιαίτερες αναφορές στον τραπεζικό κλάδο. Εν συνεχεία, γίνεται μια ιστορική αναδρομή στην περίοδο της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης που ξέσπασε στις ΗΠΑ το 2008, παρουσιάζοντας ορισμένα από τα αίτιά της. Αμέσως μετά, γίνεται αναφορά για την κρίση στις Ευρωπαϊκές χώρες, με ιδιαίτερη μνεία στην Ελλάδα. Τη σκυτάλη στη συνέχεια παίρνουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τα οποία αποτελούν και το κύριο αντικείμενο διαπραγμάτευσης της παρούσας εργασίας. Αρχικά, γίνεται μια ιστορική αναδρομή στα αίτια της γέννησης των κόκκινων δανείων στην Ελλάδα, τα οποία εντοπίζονται αρκετά χρόνια πριν το ξέσπασμα της κρίσης στη χώρα. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η διόγκωσή τους κατά τη διάρκεια της κρίσης και το γενικότερο κλίμα απαισιοδοξίας που επικρατούσε την εποχή εκείνη, ενώ η αυλαία πέφτει με την παρουσίαση της στρατηγικής επιλογής των τιτλοποιήσεων, ως του πλέον ενδεδειγμένου τρόπου αντιμετώπισής τους, κρίνοντας από το αποτέλεσμα. Έπειτα, ακολουθεί μια πλήρης αναλυτική αποτύπωση όλων των τιτλοποιήσεων που έχουν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα, μέχρι και τον Οκτώβριο του 2021. Τέλος, παρουσιάζεται η στρατηγική ανάλυση μίας εκ των τεσσάρων συστημικών τραπεζών. Τα κυριότερα συμπεράσματα που προκύπτουν από την παρούσα εργασία, είναι αφενός πως οι τιτλοποιήσεις έδωσαν την ευκαιρία στις ελληνικές τράπεζες να πάρουν βαθιά ανάσα και να ξεφορτωθούν έναν πολύ μεγάλο όγκο κόκκινων δανείων από τους ισολογισμούς τους, και αφετέρου πως η στρατηγική και η ποιότητα στη σύγχρονη εποχή διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο τόσο στην επιβίωση όσο και στην ανάπτυξη των τραπεζών.