Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υποστήριξη / ενσωμάτωση των κωφών φοιτητών στην ανώτατη εκπαίδευση. Η περίπτωση της Ελλάδας

Abstract

Οι συνεχείς εξελίξεις που υφίστανται στην κοινωνία, σηματοδοτούν την ανάγκη για διαρκή βελτίωση, ανανέωση και επικαιροποίηση των γνώσεων και δεξιοτήτων των πολιτών. Η πολιτική που αφορά την εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες οφείλει να σχεδιάζεται και να υλοποιείται, λαμβάνοντας υπόψιν και ικανοποιώντας τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες όσων συμμετέχουν σε αυτή. Μια βασική συνιστώσα αφορά το ζήτημα της πρόσβασης και ενσωμάτωσης όλων των ατόμων στην εκπαίδευση. Πράγματι υπάρχουν διεθνή και ευρωπαϊκά κείμενα, νόμοι, Συνθήκες που διαφυλάττουν την ισότιμη και ελεύθερη πρόσβαση στην εκπαίδευση, εκκινώντας ότι είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Ωστόσο προκύπτει εύλογα το ερώτημα κατά πόσον αυτή η πρόσβαση υλοποιείται και είναι υπαρκτή, και όχι μονάχα μια διακήρυξη. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να μελετηθεί αφενός η πρόσβαση και αφετέρου η ενσωμάτωση των κωφών φοιτητών/ριών στην Ανώτατη εκπαίδευση, εστιάζοντας στην περίπτωση της Ελλάδας. Προτού εστιάσουμε στη μελέτη περίπτωσης, κρίθηκε σκόπιμο να παρουσιαστεί το συνολικό Ευρωπαϊκό πλαίσιο, το οποίο στηρίζει την πρόσβαση των ατόμων με ειδικές ανάγκες στην Ανώτατη εκπαίδευση, δίνοντας έμφαση και σε συγκεκριμένες αναφορές στους Κωφούς φοιτητές/ριες. Το θέμα της παρούσας εργασίας επιλέχθηκε καθώς η πρόσβαση όλων των ανθρώπων στην εκπαιδευτική διαδικασία συνιστά θεμελιώδες δικαίωμα, το οποίο εφοδιάζει τα άτομα με γνώσεις, δεξιότητες και τα καθιστά σημαντικούς αρωγούς της ανάπτυξης και της προόδου των κοινωνιών. Για τους στόχους της εργασίας, πραγματοποιήθηκε μελέτη της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανασκόπηση των πολιτικών στην Ελλάδα και επισκόπηση της πραγματικότητας των Ελληνικών Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης, των οποίων η οργάνωση είναι ευθύνη του κράτους, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει υποστηρικτικό ρόλο. Βασική συνιστώσα, πέραν της διερεύνησης του θεωρητικού σκέλους, ήταν και η διερεύνηση των απόψεων των κωφών φοιτητών/ριών σχετικά με την πρόσβαση και ένταξή τους στην Ανώτατη Εκπαίδευση στην Ελλάδα. Πραγματοποιήθηκε έρευνα μέσω τριών ερωτηματολογίων που απευθύνθηκαν προς Κωφούς/ες φοιτητές/ριες που σπουδάζουν σε Ελληνικά Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης, τους Καθηγητές/ριες, καθώς και μέλη των Ιδρυμάτων και διεξήχθη μια μόνο συνέντευξη, με τη βοήθεια διερμηνείας, με μια κωφή απόφοιτο.