Natural resources as a source of conflict in international relations: a comparative analysis of the cases of hydrocarbons and rare earths

Abstract

Στόχος της παρούσας μελέτης είναι να απαντήσει στο ερώτημα «Πότε ένας φυσικός πόρος γίνεται αίτιο σύγκρουσης;». Προκειμένου να απαντηθεί αυτό το ερώτημα, έγινε σύγκριση του φυσικού αερίου με τις σπάνιες γαίες και επιπλέον έγινε εφαρμογή της θεωρίας της ασφαλειοποίησης και του θεωρητικού εργαλείου της ενεργειακής ασφάλειας επί των περιπτωσιολογικών μελετών που παρουσιάζονται. Οι μελέτες περίπτωσης που επιλέχθηκαν για αυτήν τη συγκριτική ανάλυση είναι: η Ρωσο-Ουκρανική διαμάχη για το φυσικό αέριο κατά τα έτη 2006, 2009 και 2014· η περίπτωση της Ανατολικής Μεσογείου, όπου εξετάζεται η συμπεριφορά του Ισραήλ, της Κύπρου, της Ελλάδας και της Τουρκίας σε σχέση με τα αποθέματα φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκαν το 2009 – 2011· και η Σινο-Ιαπωνική διαμάχη για τα νησιά Σενκάκου/Ντιαόγιου το 2010 σε συνδυασμό με την Κρίση Σπανίων Γαιών. Έχοντας παρουσιάσει τις περιπτωσιολογικές μελέτες, βρίσκουμε ομοιότητες και διαφορές εξετάζοντας τη συμπεριφορά και τις δηλώσεις των κυριότερων δρώντων που εμπλέκονται σε κάθε μία από τις περιπτώσεις και εξάγουμε συμπεράσματα. Έπειτα, παρουσιάζουμε τον Δείκτη Σύγκρουσης για Φυσικούς Πόρους (ΔΣΦΠ), ένα εργαλείο που δημιουργήθηκε σε μια προσπάθεια να μετρηθεί η πιθανότητα μελλοντικής σύγκρουσης με αίτιο τους φυσικούς πόρους, καθώς και να προβλεφθεί. Τέλος, εξάγουμε τα τελικά μας συμπεράσματα, όπου ελέγχουμε την εγκυρότητα της ερευνητικής υπόθεσης, απαντάμε τόσο στο κύριο ερευνητικό ερώτημα, όσο και στα δευτερεύοντα ερευνητικά ερωτήματα και παρουσιάζουμε επιχειρήματα σε θεωρητικό επίπεδο, σχετικά με τις ρίζες του συμφέροντος και της σύγκρουσης στο διεθνές σύστημα.