Ο ρόλος της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής στη διαμόρφωση και εξέλιξη της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η περίπτωση του ελληνικού τραπεζικού κλάδου

Abstract

Η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2009, η οποία πυροδοτήθηκε από την πτώση των τιμών των κατοικιών στις ΗΠΑ και ενισχύθηκε από περαιτέρω μηχανισμούς ενίσχυσης, ανέδειξε τα τρωτά σημεία της οικονομία της Ελλάδας, αναγκάζοντας την τελευταία να προσφύγει σε συνολικά τρία προγράμματα οικονομικής προσαρμογής. Σαφώς, από την ελληνική κρίση χρέους δε θα μπορούσαν να μείνουν ανεπηρέαστοι οι επιλεγμένοι δείκτες αξιολόγησης της οικονομίας της καθώς και οι αριθμοδείκτες του τραπεζικού της κλάδου. Στο σημείο αυτό, αξίζει να σημειωθεί ότι η περίοδος εξέτασης ξεκινά από το έτος 2007 και ολοκληρώνεται το έτος 2018, με σκοπό την ανάδειξη της κατάστασης προ κρίσης, κατά τη διάρκεια αυτής και με το πέρας αυτής (31 Αυγούστου 2018). Ο αντικειμενικός σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι να αναδείξει τι πυροδότησε και εν τέλει εξάπλωσε τη χρηματοπιστωτική κρίση σε ολόκληρο τον κόσμο και ειδικότερα στην Ελλάδα, με αφετηρία τις ΗΠΑ. Επίσης, τι ρόλο έπαιξαν οι ιθύνοντες χάραξης της Οικονομικής Πολιτικής στη διαμόρφωση και εξέλιξη αυτής σε ΗΠΑ και Ελλάδα και εν τέλει τι επιπτώσεις είχε στον τραπεζικό κλάδο της τελευταίας, για τη χρονική περίοδο 2007-2018, με τη χρήση των αριθμοδεικτών. Τα συμπεράσματα που προέκυψαν, λοιπόν, είναι ότι η χρηματοπιστωτική κρίση που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ ουσιαστικά διήρκησε για τα έτη 2007-2009 και δεν οδήγησε σε ύφεση. Αυτό συνέβη διότι αυτοί που διαμορφώνουν την Οικονομική Πολιτική έπραξαν έγκαιρα και αποτελεσματικά στα σοκ που υπέστη η οικονομία. Αντιθέτως, στην περίπτωση της Ελλάδας, οι μνημονιακές συμβάσεις που υπογράφηκαν είχαν σε πολλές περιπτώσεις λανθασμένες προτάσεις οικονομικής πολιτικής και για 8 χρόνια, το μοναδικό πλάνο των ελληνικών κυβερνήσεων ήταν οι κατευθυντήριες γραμμές των Μνημονίων που επέβαλε η Τρόικα. Έτσι, η χώρα πέρασε από μία έντονη ύφεση, η οποία φαίνεται ότι αρχίζει να υποχωρεί σιγά-σιγά από το 2016. Τέλος, από τα πρώιμα κιόλας στάδια της κρίσης, οι αριθμοδείκτες συνολικά για τον τραπεζικό κλάδο σημείωσαν έντονη πτωτική πορεία, σαφώς επηρεασμένοι από την κακή πορεία της οικονομίας. Πιο συγκεκριμένα, τους επέφερε μεγάλες ζημίες στα αποτελέσματα χρήσεώς τους καθώς και ζημίες που αναλογούσαν στους κοινούς μετόχους της τράπεζας, αρνητικά ίδια κεφάλαια, χαμηλά επίπεδα ρευστότητας και ενδεχόμενο χαμηλό συνολικό δείκτη της κεφαλαιακής επάρκειας, εφόσον δεν υπόκεινταν σε κεφαλαιακή ενίσχυση. Παρ’ όλ’ αυτά, τα πράγματα φαίνεται ότι σταδιακά αλλάζουν, καθώς οι χρηματοοικονομικοί δείκτες του κλάδου για τα έτη 2016-2018 βελτιώνονται από χρονιά σε χρονιά, συμβαδίζοντας με τη σαφώς βελτιωμένη πορεία της ελληνικής οικονομίας.