Το διεθνές καθεστώς ασφάλειας (security) στη θαλάσσια μεταφορά και η περίπτωση της τρομοκρατίας

Abstract

Η τρομοκρατία είναι ένα φαινόμενο που αφορά όλα τα κράτη, τις κυβερνήσεις και τους πολίτες παγκοσμίως. Μετά την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου, κρίθηκε απαραίτητο να παρθούν προληπτικά μέτρα και να θεσπιστούν κανόνες σε παγκόσμιο επίπεδο ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια. Δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου γίνεται δια θαλάσσης ήταν αναπόφευκτο να θεσπιστούν κανόνες που αφορούν την ασφάλεια των θαλάσσιων μεταφορών. Ένα τρομοκρατικό χτύπημα στο ναυτιλιακό χώρο έχει τεράστιες επιπτώσεις σε οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο παγκοσμίως. Όλα τα πλοία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέσο τρομοκρατικής επίθεσης ανά πάσα στιγμή και αυτό αποδεικνύεται από συμβάντα του παρελθόντος. Με το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την ασφάλεια στην θαλάσσια μεταφορά έχουν ασχοληθεί ο Παγκόσμιος Ναυτικός Οργανισμός, η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα Ηνωμένα Έθνη κά. Ο Κώδικας ISPS και η Διεθνής Σύμβαση για την καταστολή Παράνομων Πράξεων στη ναυσιπλοΐα (SUA) είναι να τα δύο βασικότερα κείμενα για την ασφάλεια στην θαλάσσια μεταφορά. Ο Κώδικας ISPS αναφέρεται στους κανόνες ασφαλείας που αφορούν τα πλοία και τις λιμενικές εγκαταστάσεις με υποχρεωτική εφαρμογή από το 2004 ενώ η Διεθνής Σύμβαση για την καταστολή Παράνομων Πράξεων στη ναυσιπλοΐα (SUA) έχει την αρχή της από το 1980 όταν οι ανησυχίες για τις παράνομες πράξεις εναντίον της ασφαλείας των πλοίων αυξήθηκαν λόγω τρομοκρατικών, πειρατικών περιστατικών κ.ά. Επιπλέον η ΕΕ, έχει εκδώσει Κανονισμούς και Οδηγίες όπου υιοθετεί να παραπάνω στην ουσία, η οποία συμβάλλει στην ενίσχυση της ασφαλείας σε πλοία και λιμενικές εγκαταστάσεις. Βασική συνέπεια της Τρομοκρατίας είναι η δημιουργία ενός καθεστώτος φόβου και ανασφάλειας σε διεθνές επίπεδο. Επιπλέον, η συμμόρφωση με τους κανόνες από την πλευρά των ναυτιλιακών εταιρειών, των λιμενικών εγκαταστάσεων και των κρατών αποδεικνύεται τρομερά δαπανηρή. Τα μέτρα αλλά και ο τρόπος που επιλέγουν οι εταιρείες και οι οργανισμοί να συμμορφωθούν θα πρέπει να γίνεται έτσι ώστε να λαμβάνεται υπόψιν ο ανθρώπινος παράγοντας και η διευκόλυνση των εργασιών χωρίς αύξηση γραφειοκρατικών διαδικασιών.