Οι επιπτώσεις στο σύστημα υγείας και στην υγεία λόγω της οικονομικής κρίσης

Abstract

Η διπλωματική εργασία αυτή έχει ως θέμα τις επιπτώσεις στο Σύστημα Υγείας και στην Υγεία λόγω της Οικονομικής Κρίσης (2008 - 2016). Η πρόσφατη παγκόσμια οικονομική κρίση ξεκίνησε το 2008 στις ΗΠΑ με τις ανάλογες οικονομικές επιπτώσεις στις αναπτυγμένες οικονομίες του κόσμου. Η οικονομική κρίση και η μεγάλη ύφεση στην Ελλάδα είναι το αποτέλεσμα της συνεχούς αύξησης των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του συσσωρευμένου τεράστιου δημόσιου χρέους. Στα πλαίσια της δημοσιονομικής προσαρμογής, λόγω μη δυνατότητας αποπληρωμής των δανειακών υποχρεώσεων, η Ελλάδα το 2010 αποφάσισε να προσφύγει στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ) και στην υπογραφή και εφαρμογή, μέχρι σήμερα, τριών μνημονίων. Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα προκάλεσε τη μείωση του πληθυσμού, αφού ένας μεγάλος αριθμός Ελλήνων και κυρίως νέοι, με έντονες παραγωγικές δυνατότητες, υποχρεώθηκε να μεταναστεύσει στο εξωτερικό, ενώ, ταυτόχρονα, μειώθηκε ο αριθμός των γεννήσεων και αυξήθηκε ο αριθμός των θανάτων. Το προσδόκιμο ζωής, όμως, παραμένει υψηλό, σε σύγκριση με το μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ. Οι παράγοντες που επηρέασαν τη σωματική υγεία των Ελλήνων είναι η σωματική διάπλαση, η σωματική δραστηριότητα, η υγιεινή διατροφή, το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ. Ως προς την υγιεινή διατροφή, κατά τα χρόνια της κρίσης, παρατηρήθηκε μείωση του ποσοστού των Ελλήνων που καταναλώνουν κόκκινο κρέας, φρούτα και φυσικούς χυμούς. Μείωση παρατηρήθηκε, επίσης, στους καπνιστές και σ' αυτούς που καταναλώνουν αλκοολούχα ποτά. Οι παράγοντες που επηρέασαν, σε σημαντικό βαθμό, την ψυχική υγεία, κατά τη διάρκεια της κρίσης, ήταν η κατάθλιψη και η αυτοκτονική τάση, οι οποίες παρουσίασαν αυξημένη τάση. Το σύστημα υγείας στην Ελλάδα, όπως και των άλλων χωρών της Ευρώπης, χαρακτηρίζεται ως μεικτό σύστημα, λόγω της χρηματοδότησής του από το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Πριν την οικονομική κρίση, το σύστημα υγείας ήταν περισσότερο νοσοκομειοκεντρικό και σαν βασικός πάροχος των υπηρεσιών υγείας ήταν το κράτος με περιορισμένο το ρόλο του ιδιωτικού τομέα. Με την έναρξη της κρίσης τα μεγάλα δημοσιονομικά προβλήματα στον τομέα της υγείας άρχισαν να εμφανίζονται και έτσι αποκαλύφθηκε η αναποτελεσματικότητα του συστήματος υγείας. Υπό την πίεση της τρόικας το 2011 δημιουργήθηκε ο ΕΟΠΥΥ (Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας), ο οποίος προσέφερε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας. Στα πλαίσια της βελτίωσης του συστήματος υγείας, με σκοπό τον περιορισμό των δαπανών στην υγεία, δημιουργήθηκε ένας νέος φορέας με την ονομασία ΠΕΔΥ (Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας), ο οποίος περιέλαβε τις μονάδες υγείας του ΕΟΠΥΥ και τα κέντρα υγείας. Το ελληνικό σύστημα υγείας, σαν αποτέλεσμα της βαθιάς οικονομικής κρίσης, δέχτηκε ισχυρό πλήγμα και βρέθηκε στον αντίποδα, σε σχέση με την αναπτυξιακή πορεία των ευρωπαϊκών συστημάτων υγείας. Το ελληνικό σύστημα υγείας το 2006 κατείχε τη δέκατη έβδομη θέση μεταξύ 26 χωρών της Ευρώπης, το 2009 την δέκατη ένατη θέση μεταξύ 31 χωρών, το 2014 την εικοστή όγδοη θέση μεταξύ 36 χωρών και το 2016 την εικοστή όγδοη θέση μεταξύ 35 χωρών.