Αρνητικά ονομαστικά επιτόκια και η επίδρασή τους στις τράπεζες και την οικονομία

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία παρουσιάζει ένα πολύ σημαντικό και κυρίως πρωτόγνωρο φαινόμενο, όπως είναι αυτό των αρνητικών ονομαστικών επιτοκίων. Η πολιτική των αρνητικών επιτοκίων αποτελεί το ύστατο εργαλείο που καλείται να χρησιμοποιήσει ακόμη και σήμερα ένας ολοένα και αυξανόμενος αριθμός μεγάλων κεντρικών τραπεζών, μεταξύ των οποίων η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι κεντρικές τράπεζες της Δανίας, της Σουηδίας, της Ελβετίας και της Ιαπωνίας, προκειμένου να ενισχύσουν την ζήτηση και να τονώσουν την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Ωστόσο, η άσκηση αυτής της αντισυμβατικής νομισματικής πολιτικής μέσω της υιοθέτησης των αρνητικών επιτοκίων επηρεάζει άμεσα εκτός από την ευρύτερη οικονομία και την τραπεζική κερδοφορία. Στην εν λόγω μελέτη παρατίθενται αρχικά ορισμένες από τις παρατηρηθείσες επιπτώσεις στις τράπεζες της Δανίας, της Σουηδίας, της Ελβετίας και της Ιαπωνίας. Εν συνεχεία, πραγματοποιείται εμπειρική οικονομική ανάλυση ώστε να εξεταστεί η τραπεζική κερδοφορία 86 τραπεζών από 19 διαφορετικά κράτη της Ευρωζώνης. Πιο συγκεκριμένα, με την χρήση διαστρωματικής ανάλυσης δεδομένων γίνεται προσπάθεια να μελετηθεί η ύπαρξη τυχόν αλλαγών στη σύνθεση της κερδοφορίας των συγκεκριμένων τραπεζών μεταξύ του 2011, όπου τα επιτόκια ήταν θετικά και του 2015, όπου τα επιτόκια πέρασαν σε αρνητικά επίπεδα με απώτερο σκοπό την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων. Το γεγονός ότι τα αρνητικά επιτόκια εφαρμόζονται από τα μέσα του 2012 και κυρίως τα μέσα του 2014, με πολλές χώρες να ξεκινούν την υιοθέτηση τους εντός του 2016, καθιστά την ύπαρξη βιβλιογραφίας επί του θέματος περιορισμένη, προσφέροντας ωστόσο πρόσφορο έδαφος για περαιτέρω μελέτη στο μέλλον.