Οι ελληνοαλβανικές σχέσεις στο διάστημα 1971-1991 και ο ρόλος της ελληνικής εθνικής μειονότητας

Abstract

Στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η παρουσίαση των ελληνοαλβανικών σχέσεων στο διάστημα 1971(επανέναρξη των διπλωματικών επαφών των 2 χωρών)-1991(κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος στην Αλβανία) και η συνεισφορά της ελληνικής εθνικής μειονότητας. Ο κύριος λόγος που επιλέχθηκε το συγκεκριμένο θέμα είναι η έλλειψη επαρκών στοιχείων εκατέρωθεν μέχρι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Η πραγματικότητα μεταξύ τους όμως δεν ξεκινά με τον Ψυχρό Πόλεμο αλλά πριν. Είχαν πολεμήσει μεταξύ τους στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο αφού η Αλβανία επιτέθηκε στην Ελλάδα μαζί με την Ιταλία ως προτεκτοράτο της, ενώ είχαν επίσης προστριβές με την ελληνική μειονότητα και με τις αλβανικές διεκδικήσεις για τους Τσάμηδες. Οπότε το ενδιαφέρον για τον λόγο αυτό επικεντρώνεται στη μετά το 1971 περίοδο που αποκαταστάθηκαν σιγά σιγά οι επαφές. Σε ένα πρώτο επίπεδο, θεωρείται σκόπιμη η συνοπτική παρουσίαση της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, με αναφορά στις περιοχές όπου βρισκόταν, τη δημογραφική της κατάσταση και τη θέση της στην Αλβανία από την ανεξαρτησία της χώρας το 1912 ως την δημιουργία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας το 1946. Στη συνέχεια, ακολουθεί η περιγραφή των ελληνοαλβανικών σχέσεων με τη διάκρισή τους σε δύο χρονικές περιόδους: η πρώτη είναι από το 1946 ως το 1971-η οποία λειτουργεί ως υπόβαθρο για τη βασική χρονική περίοδο-και η δεύτερη που είναι και το αντικείμενο της εργασίας. Για την ευκολότερη παρουσίασή του, κρίνεται σκόπιμη η διάκρισή της σε δύο υποπεριόδους: από το 1971 ως το 1985 και από το 1985 ως το 1991, έχοντας ως «ορόσημο» το έτος 1985, όταν και πέθανε ο Αλβανός ηγέτης Ενβέρ Χότζα. Επομένως, αυτή η διάκριση γίνεται για να εντοπιστούν οι διαφορές της αλβανικής εξωτερικής πολιτικής πριν και μετά τον θάνατο του Χότζα. Τέλος, θα γίνει λόγος για τον ρόλο που άσκησε η μειονότητα στις σχέσεις των 2 χωρών. Και στις 2 αυτές υποπεριόδους, γίνεται αναφορά σε επιμέρους γεγονότα τα οποία διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, όπως είναι για παράδειγμα ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, η επιχείρηση Valuable με σκοπό την ανατροπή του Χότζα, η γεωστρατηγική επιλογή της Αλβανίας μετά το 1961 να στραφεί αρχικά στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας κι ύστερα από τον θάνατο του Μάο Τσε-τούνγκ το 1976 να στραφεί στην εσωστρέφεια. Στο τελευταίο μέρος, θα επιχειρηθεί η ανάλυση για το πώς η μειονότητα επηρέασε κι επηρεάστηκε από τις εξελίξεις στις σχέσεις των δύο χωρών στη περίοδο που απασχολεί τη παρούσα εργασία.