Εγγραμματισμός στην διαχείριση κρίσεων για θεσμούς εθνικής ασφάλειας: γνωσιακή προεργασία για ανάπτυξη διδακτικής πρότασης

Abstract

Οι κοινωνίες έρχονται αντιμέτωπες με σημαντικές απειλές και κρίσεις οι οποίες προκλήθηκαν από φυσικές καταστροφές, την κλιματική αλλαγή καθώς και την προοπτική έλλειψης πόρων ενώ αντιμετωπίζουν σημαντικές διεθνείς απειλές, όπως η άνοδος της διεθνούς τρομοκρατίας και οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Αυτά τα ακραία γεγονότα και οι αυξανόμενες απειλές δημιουργούν ένα παγκόσμιο τοπίο πολυπλοκότητας και αβεβαιότητας στα μέλη μιας κοινωνίας. Κατά συνέπεια, είναι ευθύνη των αρμόδιων φορέων κάθε κράτους – των διαχειριστών κρίσεων να αναπτύξουν στρατηγικές για την πρόβλεψη, τον μετριασμό και την αντιμετώπιση των κρίσεων. Τα Μέσα επικοινωνίας συνιστούν ρυθμιστικό παράγοντα της κρίσης. Οριοθετούν το συμβολικό περιβάλλον γύρω από μία κατάσταση, ώστε αυτή να γίνεται αντιληπτή από την κοινή γνώμη ως υψηλής, χαμηλής ή μέτριας έντασης κρίση ή η κατάσταση αυτή να μην νοείται ως κρίση. Το πεδίο του Εγγραμματισμού στα Μέσα Επικοινωνίας μπορεί να συμβάλλει σε μια πιο αποτελεσματική διαχείριση των κρίσεων. Η εκπαίδευση είναι ένας ουσιαστικός παράγοντας στον Εγγραμματισμό των Μέσων, καθώς δίνεται η ευκαιρία μέσω της εκπαίδευσης στα Μέσα Επικοινωνίας να καταστούν οι διαχειριστές κρίσεων ικανοί να ανταπεξέλθουν σε οποιαδήποτε μορφής ή έντασης κρίση. Αντιμετωπίζοντας διάφορους τύπους κρίσεων κάθε κυβέρνηση χρειάζεται διαφορετικές στρατηγικές ανάλογα με τα ζητήματα που καλείται να ανταπεξέλθει. Η τρέχουσα μελέτη αφορά τη διαχείριση κρίσεων σε θέματα εθνικής ασφάλειας και ταυτόχρονα εξηγεί το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο Εγγραμματισμός των Μέσων Επικοινωνίας στη διαχείριση ζητημάτων επικοινωνιακής κρίσης που αφορούν την εθνική ασφάλεια μιας χώρας. Ο στόχος της παρούσας έρευνας είναι να αποσαφηνιστεί ο άξονας από την τριγωνική σχέση Εγγραμματισμός στα Μέσα Επικοινωνίας – Διαχείριση Κρίσεων – Εκπαίδευση για τη Διαχείριση Κρίσεων. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζεται το πεδίο του Εγγραμματισμού στα Μέσα Επικοινωνίας και διερευνάται το πως μπορούν να αναπτυχθούν οι κατάλληλοι συσχετισμοί του με την Εκπαίδευση στην Διαχείριση Κρίσεων. Η μελέτη χωρίζεται σε τρία κεφάλαια. Σε κάθε κεφάλαιο επιχειρείται η ανάδειξη των διασυνδέσεων μέσα από την συστηματική κι εστιασμένη βιβλιογραφική επισκόπηση. Η επισκόπηση της βιβλιογραφίας δεν περιορίζεται σε μία συμβατική βιβλιογραφική σύνθεση όπως αυτή που είναι αναμενόμενη κατά την συγκρότηση ενός θεωρητικού πλαισίου αλλά αποσκοπεί στο να λειτουργήσει ως η απαραίτητη γνωσιακή προεργασία για την ανάπτυξη διδακτικής πρότασης.