Η περαιτέρω ανάπτυξη του Drupal για την δημιουργία ενός γενικού πλαισίου αναζήτησης και ανταλλαγής εκπαιδευτικού περιεχομένου

Abstract

Από τα τέλη της δεκαετίας του '90 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000 μια παραδειγματική στροφή έλαβε χώρα στο διαδίκτυο ως προς τον διαχωρισμό του περιεχομένου και της δομής κατασκευής του ενός ιστοτόπου. Οι πρώτες ιδέες ώστε τα δεδομένα να μπορούν να εκπροσωπούνται με ένα τρόπο που να επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση τους με διάφορους τρόπους και όχι μόνο με την HTML, προέκυψε παράλληλα σε διάφορα συστήματα όπως το Typo3 (1997), το Plone (1999) και το WebML (2000) (Ceri et al, 2000). Αυτά τα συστήματα ανοιχτού κώδικα εντάσσονται κάτω από τον όρο Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS). Σήμερα ένας μεγάλος αριθμός ιστοχώρων παράγεται και συντηρείται με χρήση Συστημάτων Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS) τα οποία διαχειρίζονται το περιεχόμενο κειμένου αλλά και το πολυμεσικό υλικό ενώ ταυτόχρονα μεταφέρουν πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τη δομή και το περιεχόμενο ενός ιστοτόπου. Από την άλλη ο σημασιολογικός ιστός υπόσχεται ένα περιεχόμενο επεξεργάσιμο- κατανοητό από τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, η αποτελεσματικότητα του οποίου προϋποθέτει πρόσβαση στο νόημα του περιεχομένου. Αξίζει να αναφερθεί ότι το πρώτο από τα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS) έκανε την εμφάνιση του περίπου την ίδια περίοδο που οι τεχνολογίες του Σημασιολογικού Ιστού αναδείχθηκαν, με την RDF (Lassila & Swick, 1999) να τυποποιείται το 1999, όμως η ανάπτυξη των CMSs και των τεχνολογιών του Σημασιολογικού Ιστού να έχουν πάρει σε μεγάλο βαθμό ξεχωριστές πορείες. Στην παρούσα διπλωματική εργασία γίνεται μία προσπάθεια σύγκλισης των δύο κόσμων, ώστε να δημιουργηθεί μια κοινή γλώσσα επικοινωνίας μεταξύ διαφορετικών συστημάτων βασισμένων στη δημοφιλή CMS πλατφόρμα Drupal, με στόχο την αποθήκευση και ανταλλαγή δεδομένων που αφορούν φυσικούς πόρους. Οι πόροι αυτοί είναι ένα σύνολο μαθησιακών αντικειμένων για την ανάπτυξη κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού. Προς αυτή την κατεύθυνση στο πλαίσιο του πρώτου κεφαλαίου αυτής της εργασίας, μελετήθηκε η έννοια του Σημασιολογικού Ιστού καθώς επίσης και των τεχνολογικών αυτού. Επίσης, μελετήθηκε η έννοια των μαθησιακών αντικειμένων και παρουσιάστηκε ένα σύνολο ορισμών που επικρατεί γύρω από την έννοια τους καθώς επίσης και η δομή των μαθησιακών αντικειμένων. Στη συνέχεια, παρουσιάστηκε αναλυτικά και μελετήθηκε η έννοια των εκπαιδευτικών μεταδεδομένων που χρησιμοποιούνται για το χαρακτηρισμό των μαθησιακών αντικειμένων, έτσι ώστε να διευκολύνεται η αναζήτηση, εύρεση και ανάκτηση των μαθησιακών αντικειμένων. Εν συνεχεία, στο δεύτερο κεφάλαιο μελετήθηκε και περιγράφηκε ένα σύνολο προδιαγραφών -προτύπων ηλεκτρονικής μάθησης τα οποία θεωρούνται ως κοινή γλώσσα περιγραφής του εκπαιδευτικού υλικού και τα οποία διευκολύνουν τη χρήση του εκπαιδευτικού υλικού ανεξαρτήτως πλατφόρμας ή τεχνολογικού περιβάλλοντος που χρησιμοποιείται. Τα πρότυπα ηλεκτρονικής μάθησης αποτελούν τυπικές περιγραφές των περιγραφικών όρων που χρησιμοποιούνται για τη σημασιολογική περιγραφή εκπαιδευτικού υλικού. Στην παρούσα εργασία, η περιγραφή του εκπαιδευτικού υλικού συμμορφώνεται με τα ισχύοντα πρότυπα της ηλεκτρονικής μάθησης και περιλαμβάνει τα ακόλουθα: μεταδεδομένα, τα σενάρια στα οποία το υλικό χρησιμοποιείται και τα μαθησιακά αντικείμενα που αυτό αποτελείται. Η βασική συλλογή αυτών των προτύπων είναι το πρότυπο IEEE Learning Object Metadata (IEEE LOM) για την περιγραφή των μαθησιακών αντικειμένων, το πρότυπο SCORM (Shareable Content Object Reference Mode) για τη μοντελοποίηση της δομής του περιεχομένου των μαθησιακών αντικειμένων, το πρότυπο IMS Learning Design για τη μοντελοποίηση της μαθησιακής διαδικασίας και τέλος το πρότυπο IMS Learner Information Package για την διαχείριση του προφίλ του εκπαιδευόμενου. Στο επόμενο κεφάλαιο, γίνεται μια διεξοδική περιγραφή των εργαλείων που χρησιμοποιήθηκαν για την υλοποίηση της παρούσας εργασίας. Αρχικά, παρουσιάζεται το Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου Drupal όπου θα γίνεται η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ CMS. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται το Σύστημα Διαχείρισης Μαθημάτων (Learning Management System) Moodle το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την δημιουργία των ηλεκτρονικών μαθημάτων και τέλος παρουσιάζεται η πλατφόρμα ανοιχτού κώδικα Protégé για τη δημιουργία λεξιλογίου που χρησιμοποιήθηκε για την περιγραφή των μαθησιακών αντικειμένων. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται αναλυτικά η υλοποίηση του συστήματος. Στο σημείο αυτό παρουσιάζονται αναλυτικά τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν για την εν λόγω υλοποίηση, οι εκδόσεις των εργαλείων, τα επιμέρους πρόσθετα που προστέθηκαν στο κάθε εργαλείο καθώς επίσης και το σύνολο των βημάτων που ακολουθήθηκαν για την υλοποίηση του συστήματος. Ακολουθεί μια ολοκληρωμένη περιγραφή και παρουσίαση του συστήματος όπως αυτό θα φαίνεται από την πλευρά του χρήστη. Η εργασία ολοκληρώνεται με το σχολιασμό όλων των θεμάτων που προσεγγίστηκαν στην εν λόγω διπλωματική εργασία τα οποία συνέβαλλαν στην εξαγωγή συμπερασμάτων.