Ανάλυση, σχεδιασμός και υλοποίηση πληροφοριακού συστήματος υγείας με χρήση web services

Abstract

Ο τομέας της Υγείας θεωρείται ο μεγαλύτερης εντάσεως πληροφορίας τομέας του κόσμου. Πιο συγκεκριμένα, στην ιατρική επιστήμη, όλο και περισσότερο διαπιστώνεται η ανάγκη για τη συγκέντρωση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου όγκου πληροφοριών για την πληρέστερη εικόνα της υγείας ενός ασθενή. Η συγκέντρωση των πληροφοριών αυτών επιτυγχάνεται μέσω της έρευνας και της μελέτης σε συνδυασμό με την εξέλιξη της τεχνολογίας, που έχουν οδηγήσει την ιατρική επιστήμη σε υψηλό στάδιο ανάπτυξης. Σημαντικό σημείο που αποτελεί οδηγό της ανάπτυξης αυτής είναι, επομένως, η καταγραφή γεγονότων και στην συνέχεια η ανάλυση αυτών, για να εξαχθούν συμπεράσματα που θα βοηθήσουν στην περαιτέρω βελτίωση των συνθηκών υγείας και περίθαλψής. Η ηλεκτρονική υγεία είναι ένα μείζον ζήτημα, το οποίο ενδιαφέρει ευρύτερα. Μπορεί να βελτιώσει την πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και να δώσει ώθηση στην ποιότητα και την αποτελεσματικότητα των προσφερομένων υπηρεσιών. Με τον όρο ηλεκτρονική υγεία περιγράφεται η εφαρμογή τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών σε όλο το φάσμα των λειτουργιών που επηρεάζουν τον τομέα της υγείας. Με την χρήση του Ηλεκτρονικού Φακέλου Ασθενών (ΗΦΑ) επιτυγχάνουμε καλύτερη ποιότητα στις υπηρεσίες υγείας σε συλλογικό αλλά και ατομικό επίπεδο. Η ιδέα του Ηλεκτρονικού φακέλου ξεκίνησε το 1969 από τον Dr. William Edward Hammond II ως το μέρος όπου αποθηκεύονται για πάντα όλες οι πληροφορίες για έναν ασθενή, προσφέροντας του έτσι τις καλύτερες υπηρεσίες, παρέχοντας δηλαδή τη δυνατότητα της γνώσης κάθε λεπτομέρειας του ιστορικού του ασθενή (εξετάσεις, διαγνώσεις, φάρμακα κτλ) και συνεπώς τη συνολική αντίληψη των προβλημάτων υγείας. Το μέρος αυτό είναι οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές αντί των χάρτινων χειρόγραφων φακέλων, μέσω των οποίων επιτυγχάνεται η συλλογή και η χρονική παρουσίαση των δεδομένων της κατάστασης υγείας των ασθενών ανά πάσα χρονική στιγμή. Η υλοποίηση του Ιατρικού φακέλου πραγματοποιήθηκε με την κατασκευή μιας διασύνδεσης ανάμεσα σε ένα σκάνερ και έναν προσωπικό υπολογιστή (τύπου PDP 12), με ένα πρόγραμμα σε γλώσσα assembly που εκτύπωνε το ιατρικό ιστορικό άμεσα από τον ασθενή στο Health Department at Duke University. Από το 1973 το κλείσιμο ραντεβού και οι πληρωμές των εξωτερικών ασθενών λειτουργούσαν βάσει του πρώτου ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου. Αργότερα ομάδα από πέντε γιατρούς και φοιτητές κατασκεύασε το GEMISCH, δηλαδή μια command line γλώσσα που έτρεχε στα λειτουργικά συστήματα εκείνης της εποχής (RSX and VMS Operating Systems), βάσει του οποίου ειδικές εφαρμογές αντικαταστάθηκαν από γενικότερες εφαρμογές. Έτσι δημιουργήθηκε ένα λεξικό από μετα-δεδομένα, παράγοντας τον ιατρικό φάκελο που εφαρμόστηκε σε ένα καρκινικό νοσοκομείο 60 κρεβατιών. Ο τομέας της Υγείας εξαρτάται υπερβολικά από τα διαθέσιμα δεδομένα, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο «παράγονται» καθημερινά τεράστιες ποσότητες δεδομένων από τα νοσοκομεία, τις κλινικές , τα εργαστήρια. Όμως , ακόμα και σήμερα, παρά την τρομακτική εξέλιξη του τομέα της Πληροφορικής και των Υπολογιστών, τα δεδομένα αυτά τις περισσότερες φορές δεν επεξεργάζονται ηλεκτρονικά, αλλά χειροκίνητα (με χειρόγραφα έντυπα ή με μικρές εφαρμογές που αυτοματοποιούν απλώς ορισμένες εργασίες). Τα σημαντικότερα προβλήματα στην χρήση του ηλεκτρονικού φακέλου εντοπίζονται στους τομείς της διαλειτουργικότητας των συστημάτων της ηλεκτρονικής υγείας, στα θέματα απορρήτου και ασφάλειας και της ισότιμης πρόσβασης όλων των κοινωνικών ομάδων στην ηλεκτρονική υγεία. Η λύση που προτείνεται στα παραπάνω προβλήματα είναι η δημιουργία ηλεκτρονικού φακέλου ασθενών με χρήση SOA (Service Oriented Architecture), που έχει χρησιμοποιηθεί εκτενώς μέσα από διαφορετικά τεχνολογικά πλαίσια και σε διαφορετικούς επιχειρηματικούς σκοπούς. Βασίζεται στην λογική ότι οποιοδήποτε μεγάλο πρόβλημα μπορεί να επιμεριστεί και να διαχειριστεί καλύτερα εάν το σπάσουμε σε μικρότερα προβλήματα τα οποία το συνθέτουν. Η αρχιτεκτονική με βάση τις υπηρεσίες αποτελεί την πιο σύγχρονη αρχιτεκτονική προσέγγιση όσον αφορά τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη των σύνθετων επιχειρησιακών και πληροφοριακών συστημάτων. Συγκεκριμένα, προσφέρει οφέλη στην αποδοτική επιχειρησιακή αυτοματοποίηση, στο κόστος ανάπτυξης και συντήρησης των εφαρμογών αλλά και στην ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων. Η Αρχιτεκτονική με βάση τις Υπηρεσίες αποτελεί την πιο σύγχρονη αρχιτεκτονική προσέγγιση όσον αφορά τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη σύνθετων πληροφοριακών συστημάτων.