Ηλεκτρονική τραπεζική

Abstract

Η παγκοσμιοποίηση και η ολοκλήρωση των αγορών έχουν αλλάξει ριζικά τις συναλλακτικές συνήθειες των καταναλωτών, ειδικά αυτών που ζουν στις ανεπτυγμένες χώρες. Κύριος παράγοντας της αλλαγής αυτής αποτελεί η ραγδαία εξάπλωση του Διαδικτύου σε όλο το φάσμα της καθημερινότητας, αφού οι υπηρεσίες, που προσφέρονται μέσα από αυτό, καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα των δραστηριοτήτων του ανθρώπου, σε βαθμό που παραδοσιακές υπηρεσίες να θεωρούνται απαρχαιωμένες. Μια αλματωδώς αναπτυσσόμενη υπηρεσία του διαδικτύου είναι τα τελευταία χρόνια η ηλεκτρονική τραπεζική (e-banking). Βέβαια, σαν δυνατότητα υπάρχει από τη δεκαετία του 1980 στις ΗΠΑ, ωστόσο αποτελούσε κυρίως προνόμιο λίγων τραπεζιτών και χρηματιστών. Έκτοτε, ειδικότερα, δε, από τα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, η χρήση του έχει εξαπλωθεί και στο ευρύ καταναλωτικό κοινό. Ο κυριότερος λόγος που συνηγόρησε στην εξάπλωση της ηλεκτρονικής τραπεζικής είναι η άνθιση του ηλεκτρονικού εμπορίου, καθότι η διενέργεια ηλεκτρονικών αγορών οδήγησε στην εξοικείωση του καταναλωτή με το διαδίκτυο και επένδυσε στην ικανοποίησή του με την ευκολία, την ταχύτητα και την ασφάλεια των συναλλαγών. Για το λόγο αυτό, οι τράπεζες στις μέρες μας επενδύουν μεγάλα κεφάλαια στα συστήματα ηλεκτρονικής τραπεζικής, με σκοπό να αυξήσουν την πελατειακή βάση που τα χρησιμοποιεί. Έρευνες και μελέτες έχουν καταδείξει, ότι η χρήση ηλεκτρονικών πλατφόρμων ηλεκτρονικής τραπεζικής, μειώνει το λειτουργικό κόστος των τραπεζών, βοηθά στην μεγαλύτερη ικανοποίηση των πελατών τους και αυξάνει την κερδοφορία τους. Πρωταρχικός στόχος, λοιπόν, των τραπεζών αποτελεί η διείσδυση της ηλεκτρονικής τραπεζικής σε ολοένα και περισσότερους χρήστες, φυσικά πρόσωπα αλλά και επιχειρήσεις. Η εντύπωση, ωστόσο, της ηλεκτρονικής τραπεζικής στο μυαλό ακόμα και των πιο δύσπιστων πελατών ως εναλλακτικό δίκτυο τραπεζικών συναλλαγών, αδιαμφισβήτητα απαιτεί την ύπαρξη ολοκληρωμένων και αξιόπιστων συστημάτων e-banking. Για την ασφάλεια των ηλεκτρονικών συναλλαγών και την κατάρτιση των συμβάσεων από απόσταση, ο κοινοτικός και εθνικός νομοθέτης, σε άμεση συνεργασία με τους διεθνείς οργανισμούς, έχει προσπαθήσει να εξασφαλίσει την προστασία του καταναλωτή και των εν γένει δικαιωμάτων αλλά και υποχρεώσεών του. Αντικείμενο μελέτης της παρούσας εργασίας αποτελεί η παρουσία της ηλεκτρονικής τραπεζικής στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, μέσα από την εξελικτική πορεία της τεχνολογίας και των νέων αναγκών του κοινωνικού συνόλου, που οδήγησαν στην σύλληψη της ιδέας δημιουργίας της, μια και οι τράπεζες δεν θα μπορούσαν να μείνουν αμέτοχες στα νέα αναπτυξιακά παγκόσμια δεδομένα. Αναπόσπαστο κομμάτι της ηλεκτρονικής τραπεζικής αποτελεί το κοινοτικό και εθνικό νομοθετικό πλαίσιο, που αφορά τόσο αυτήν όσο και το ηλεκτρονικό εμπόριο, αλλά και τις συμβάσεις χρηματοοικονομικών υπηρεσιών από απόσταση, εξεταζόμενα κυρίως από τη σκοπιά της εν γένει προστασίας του καταναλωτή. Η θέσπιση των νομοθετημάτων, που θα παρουσιάσουμε στην παρούσα εργασία, αποτέλεσαν την αναγκαία προϋπόθεση για την εξασφάλιση του αισθήματος ασφάλειας και γενικότερου δικαίου. Εν συνεχεία, η παρούσα εκτείνεται στην μελέτη της περίπτωσης ηλεκτρονικής τραπεζικής του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου Ελλάδος, μετά το πέρασμα στο Νέο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο Ελλάδος, με μια πρώτη ιστορική αναδρομή της τράπεζας και την εξέλιξή της, κινούμενη στα πλαίσια του ανταγωνισμού και των ευρύτερων τραπεζικών εξελίξεων στη χώρα μας. Τέλος, η διπλωματική εργασία κλείνει με τις εκτιμήσεις και τις προτάσεις μας για το μέλλον του e-banking, με προτεινόμενη την ηλεκτρονική στρατηγική για την μελλοντική εδραίωση των τραπεζών και καταλήγει στα συμπεράσματα του συνόλου της παρούσας. Για την εκπόνηση της συγκεκριμένης διπλωματικής εργασίας καταβλήθηκε προσπάθεια συγκέντρωσης πληροφοριών τόσο από ακαδημαϊκά συγγράμματα, όσο και από δημοσιευμένα άρθρα στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο. Σημαντική βοήθεια προσέφεραν πολλές ιστοσελίδες με απόψεις έμπειρων τραπεζικών στελεχών, καθώς και συναφείς μελέτες και έρευνες για το συγκεκριμένο αντικείμενο, αλλά και του γενικότερου τομέα του διαδικτύου. Τέλος, σημαντικότατη ήταν η συμβολή της πληθώρας στοιχείων της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, που χρησιμοποιήθηκαν για τη συγγραφή της παρούσας. Η παρούσα Διπλωματική Εργασία με θέμα «Ηλεκτρονική Τραπεζική» εκπονήθηκε και υποβάλλεται για την μερική κάλυψη των απαιτήσεων του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Διοίκηση Επιχειρήσεων για Στελέχη (Ε-ΜΒΑ) του Πανεπιστημίου Πειραιώς, με στόχο την απόκτηση μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών.